Από το δήμο Ηραίας έχει καθιερωθεί κάθε χρόνο και γίνεται γιορτή στη μνήμη των Ηραιατών επαναστατών υπό τους Πλαπουταίους που κήρυξαν την Επανάσταση την 21.3.1821, στο αλώνι του Καλλιντέρη στο χωριό Αγιονέρι. 

 

******************************************************************************

 

ΟΙ ΠΛΑΠΟΥΤΑΙΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΕΘΝΕΓΕΡΤΕΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΑΛΟΥΜΠΑ ΚΑΙ ΜΠΕΤΣΙ ( ΑΓΙΟΝΕΡΙ) ΕΠΙΣΗΜΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ.

 

Ομιλία του Ν. Γ. Παπαγεωργίου κατά τον πρώτο επίσημο εορτασμό (14/3/1999) στο «Αλώνι του Καληντέρη» στου Μπέτσι.

 

Σεβαστό Ιερατείο

Κύριοι επίσημοι

Αγαπητές συμπολίτισσες και συμπολίτες :

Με αισθήματα υπερηφάνειας τιμής και ευγνωμοσύνης συγκεντρωθήκαμε σήμερα εδώ στο «Αλώνι του Καληντέρη» για να εκπληρώσουμε με καθυστέρηση ένα μεγάλο χρέος. Συγκεντρωθήκαμε να τιμήσουμε το «αλώνι του Καληντέρη» απ’όπου ξεκίνησε η ελευθερία μας, αλλά και να αποτίσουμε φόρο τιμής στους ηρωϊκούς προγόνους αγωνιστές της Παλιγγενεσίας μας, οι ψυχές των οποίων φτερουγίζουν ανάμεσά μας. Αυτός που έχει την τιμή να σας ομιλεί, αισθάνεται εξαιρετικά ευτυχής για δύο λόγους. Aloni_KaliderilΠρώτον, διότι βλέπει ότι και η πρότασή του που διατυπώθηκε στη «Γ» την 1.3.89 πριν δέκα χρόνια και αφορούσε στο να βγεί από τη λησμονιά η προσφορά των Ηραιατών και του Μπέτσι, κατά την έναρξη της Επαναστάσεως του 1821, υιοθετήθηκε από τους επίσημους φορείς και έλαβε σάρκα και οστά. Δεύτερον, διότι απευθύνεται σε πολίτες μιας πανάρχαιης πόλεως της Ηραίας, στην οποία το σχέδιο «Καποδίστριας» εφαρμόσθηκε πριν τρείς χιλιάδες χρόνια από την Ομηρική εποχή. Εννέα Δήμοι αποτέλεσαν την Πόλη της Ηραίας γράφει ο Στράβων : «Της Αρκαδίας Μαντίνεια μεν εκ πέντε Δήμων υπό Αργείων συνωκίσθει , Τεγέα δ‘εξ εννέα εκ τοσούτων δε και Ηραία».

Σήμερα που η Πατρίδα μας διέρχεται περίοδο άμεσων και ορατών εξωτερικών κινδύνων από την κακόπιστη επεκτατική και ελλοχεύουσα Τουρκία θα πρέπει συχνά να αναβαπτιζόμαστε σε εθνικά ευγενή ιδεώδη, που κατευθύνουν την πορεία του Έθνους. Εδώ επιτρέψτε μου μια μικρή παρένθεση. Όταν κατά την αρχαιότητα ο νικητής του Ξέρξη στη Σαλαμίνα Αθηναίος ναύαρχος Θεμιστοκλής πουλούσε κάποιο κτήμα του, είπε στον κήρυκα να τονίζει ιδιαίτερα όχι τόσο την καλή τιμή που το πουλούσε, όσο ότι έχει καλόν (χρηστόν) γείτονα. «Ο κακός χρόνος περνάει, ο κακός γείτονας όχι»

Η σημερινή πατριωτική εκδήλωση μπορεί να θεωρηθεί και σαν αντίσταση στον ευδαιμονισμό –του οποίου το τίμημα υπήρξε πάντα ακριβό– καθώς επίσης και εμπόδιο στη φθορά των αξιών. Ταυτόχρονα είναι και μια ψυχική πνευματική και εθνική ανάταση. Λαός που δε σέβεται την ιστορία και το παρελθόν του είναι ανάξιος. Η παγκοσμιοποίηση των πάντων όπως την είχε προβλέψει ο Τουνμπή από το 1939, στο 12τομο έργο του, έρχεται πιο γρήγορα λόγω της εύκολης επικοινωνίας των λαών. Η σύνδεσή μας με τους λαούς της Ευρώπης και η πρόθυμη υιοθέτηση ξένων προτύπων και συνηθειών, έχουν και αρνητική πλευρά. Όταν ανακατευόταν το προζύμι της ΕΟΚ - τώρα Ευρωπαϊκή Ένωση– ένας από τους μεγάλους του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου και ιδρυτικό της μέλος, ο στρατηγός Ντε Γκολ έλεγε: Ναι στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά να παραμείνει η Ευρώπη των Πατρίδων. Κι όταν αυτό το λέγει η Γαλλία, γιατί να μην το επιδιώκει η μητέρα του Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Η Ελλάδα μας;

Ας μην ξεχνάμε αυτό που έλεγε ο μπολσεβίκος επαναστάτης Λένιν «Αν θέλεις να εξαφανίσεις ένα λαό, εξαφάνισε τη γλώσσα του» . Αλλά και ο μεγάλος Άγγλος νομικός και ιστορικός -πρωτοπόρος στη μελέτη του Δικαίου των Πρωτογόνων και Ανθρωπολογικών παραμέτρων- Σερ Χενρυ Σάμερ Μαίυνυ, γράφει «Έξω από τις τυφλές δυνάμεις της φύσεως , τίποτα δεν κινείται μέσα στο Σύμπαν, που να μην έχει Ελληνική καταγωγή».

ΔΕΝ ΕΧΟΥΜΕ ΦΙΛΟΥΣ

Η Τουρκία είναι ο φανερός μας εχθρός. Αντιπάλους όμως έχουμε και όλους τους Δυτικούς φίλους μας. Και ήταν πάντα τέτοιοι. Δεν θα σας απασχολήσω με τη στάση των Δυτικών κυβερνήσεων όταν εξερράγη η επανάσταση του 1821, που δεν πρέπει να την συγχέουμε με τους φιλέλληνες, ούτε με τα κομιτάτα τα οποία συγκροτούσαν οι πιο μορφωμένοι. Οι επίσημες θέσεις των κυβερνήσεων ήταν από εχθρικές έως παθητικά αδιάφορες και καιροσκοπικές. Και εδώ επιτρέψτε μου μια πολύ σύντομη αναφορά ως προς τη στάση που τήρησε μια από τις τρείς «Προστάτιδες Δυνάμεις», η Γαλλία :

Α) Όταν έγιναν οι σφαγές της Χίου τον Απρίλιο του 1822 από τους βαρβάρους Τούρκους, εκεί εφαρμόσθηκε ένας πρωτότυπος τρόπος θανατώσεως μικρών παιδιών. Τα άρπαζαν από τα ποδαράκια τους, τα πετούσαν στον αέρα και πριν πέσουν κάτω τα έκαμαν κομμάτια με τα σπαθιά τους. Ο Γάλλος Πρόξενος της Σμύρνης για να εορτάσει το γεγονός της σφαγής διοργάνωσε χορευτική βραδυά στο Προξενείο !!

Β) Όταν στην εξεγερθείσα πατρίδα, ύστερα από τέσσερα χρόνια αγώνων με ποταμούς αιμάτων, που ο Σουλτάνος είχε ηττηθεί με τη σπουδαιότερη νίκη των Ελλήνων, την πτώση της Τριπολιτσάς και την καταστροφή της στρατιάς του Δράμαλη στα Δερβενάκια και στον ορίζοντα εφαίνετο ο χλωμός ήλιος της Ελευθερίας μας, ο Σουλτάνος ζήτησε τη βοήθεια του βασιλιά της Αιγύπτου Μοχάμετ Άλι, πατέρα του Ιμπραήμ. Οι φίλοι μας οι Γάλλοι πρόθυμα τον βοήθησαν. Τα καράβια που μετέφεραν τη στρατιά του ήσαν γαλλικά, ο οπλισμός γαλλικός, η στελέχωση του στρατού του από τον τελευταίο υπαξιωματικό έως τον επιτελάρχη του ήταν Γάλλοι. Μάλιστα ο επιτελάρχης του, Σεβ, άλλαξε το όνομά του και έγινε Σουλειμάμπεης και έγινε εξωμότης της θρησκείας του, απέκτησε επίσης και χαρέμι.

Γ) Στις 4/2/1843 που πέθανε ο ελευθερωτής του γένους μας Θ. Κολοκοτρώνης και ράγισαν και οι πέτρες, μόνο ο Γάλλος πρέσβης δεν παρακολούθησε την κηδεία!

Αυτή τη νοοτροπία που επικρατούσε στις Ευρωπαϊκές χώρες, είχαν υπόψη τους οι τέσσερις άσημοι μικρέμποροι της Οδησσού, ο Ξάνθος, ο Σκουφάς, ο Τσακάλωφ και ο Αναγνωστόπουλος –ιδρυτές της Φιλικής Εταιρείας– που βασίστηκαν μόνο στις Ελληνικές δυνάμεις.

Η ΑΡΧΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ

Το 1820 εθεωρήθη από τους ιδρυτές της Φ.Ε ως το πλήρωμα του χρόνου για το μεγάλο σκοπό. Οι Φιλικοί ανέθεσαν την αρχηγία στον υπασπιστή του Αυτοκράτορα της Ρωσίας, Αλέξανδρο Υψηλάντη και υπεγράφη στην Πετρούπολη το σχετικό πρακτικό (12/4/1820). Ο Αρχηγός όρισε την 25/3/1821 ως ημέρα εξεγέρσεως λόγω του συμβολισμού της. Τον Φεβρουάριο του 1821 άρχισε η επανάσταση στις παραδουνάβιες ηγεμονίες και κατεπνίγη στο αίμα. Ο Υψηλάντης κατέφυγε στην Αυστρία όπου συλληφθείς φυλακίστηκε στο φρούριο Μουγκάτς. Πέθανε φυλακισμένος από τους Αυστριακούς και τον Μέτερνιχ στις 9/1/1828, αφού διάβασε στον «Αυστριακό Παρατηρητή» ότι ο Καποδίστριας φθάνει στην Ελλάδα.

Τρείς περιοχές της Ελλάδας ξεκίνησαν και στήριξαν η καθεμιά με τον τρόπο της την επανάσταση, γράφει ο Ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς. Και έχει δίκιο. α) Η Μάνη, γράφει, ήταν το στήριγμα του πολέμου με τα «νομίμως» ένοπλα τμήματά της. β) η Αχαία διέθετε την πολιτική αντίληψη και γ) η Αρκαδία το στρατιωτικό νου! Επαναστατικές πράξεις τις παραμονές του ξεσηκωμού του Γένους μας σημειώθηκαν πολύ νωρίτερα από την25η Μαρτίου στα Λαγκάδια, στο Αγρίδι, στη Χελωνοσπηλιά και αλλού…. Στη σημερινή ομιλία θα προσπαθήσουμε να τοποθετήσουμε την κατά τόπους επίσημη κήρυξη της Επαναστάσεως όπως προκύπτει από τα απομνημονεύματα των συγχρόνων και την Ακαδημαϊκή ιστορία.

Η ΓΟΡΤΥΝΙΑ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΠΟΡΕΙΑ

Τέσσερα ήταν τα πρώτα επίσημα επαναστατικά κέντρα. Η Καλαμάτα, η Αγία Λαύρα – Καλάβρυτα, τα Λαγκάδια και του Παλούμπα, που μοιράζεται τη δόξα με του Μπέτσι (Αγιονέρι). Ας τα δούμε αναλυτικά :

Στην Καλαμάτα εισήλθαν την22α Μαρτίου οι οπλοφορούντες Μανιάτες και ο χωρίς οπλισμό και σημαία Θ. Κολοκοτρώνης. Κρατούσε ραβδί και έφερε την κόκκινη στολή των αξ/κών των επτανησίων ταγμάτων.

Στην Αγία Λαύρα συγκεντρώθηκαν την21η Μαρτίου και κήρυξαν την επανάσταση. Στη συνέχεια παίρνοντας ένα ασήμαντο κανόνι της μονής και τη χρυσοκέντητη εικόνα της Ωραίας Πύλης σε ένα κοντάρι, όρμησαν κατά των Καλαβρύτων. Την ίδια μέρα εξεγέρθηκαν και στην Πάτρα. Στα Λαγκάδια την23η Μαρτίου έγινε δοξολογία στην εκκλησία του Προδρόμου, όπου εκηρύχθη η επανάσταση και οι εξεγερθέντες φιλούσαν το χέρι του Κανέλλου Δεληγιάννη πριν ξεκινήσουν. Από ετών έχει θεσπισθεί να εορτάζονται τα «Δεληγιάννεια» . Στου Παλούμπα στις 20 Μαρτίου, μια ημέρα ενωρίτερα από οποιαδήποτε επίσημη εκδήλωση, έγινε δοξολογία στον Άγιο Γεώργιο , πήραν την ευχή του γέρο Κόλια Πλαπούτα, που ήταν επικεφαλής και με δύο λάβαρα τα οποία είχαν κατασκευάσει προ ημερών οι Πλαπουταίοι επικεφαλείς 860 Ηραιατών κήρυξαν την επομένη την επανάσταση στο «Αλώνι του Καληντέρη» στου Μπέτσι, όπου συνέλαβαν επτά Τούρκους και τους παρέδωσαν στον οπλαρχηγό Γ. Αθανασόπουλο από Σαρακίνι, έχοντας υπό τας οδηγίας του είκοσι στρατιώτες.

Στους συγκεντρωμένους μίλησαν οι Πλαπουταίοι και είπαν «.. αδελφοί , πρέπει να κινηθώμεν κατά των τυράννων Τούρκων, για να ελευθερώσωμεν την Πατρίδα μας, τα παιδιά μας, τας γυναίκας μας, να φτιάσωμεν εκκλησίας, όπου οι Τούρκοι δεν μας αφήνουν, να γίνωμεν όλοι ευτυχείς και να μην είμεθα σκλάβοι των Τούρκων»

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΛΗΡΟΥ

Η Εθνική μας υπόσταση και η απελευθέρωσή μας δεν οφείλεται μόνο στ’άρματα. Οφείλεται και στον κλήρο. Στον κλήρο οφείλομε -γράφει ο ακαδημαϊκός Σπύρος Μελάς- την επιβίωσή μας σαν Έθνος. Αυτός κράτησε άσβεστη για αιώνες τη φλόγα της Εθνικής συνείδησης. Είναι μοναδικό φαινόμενο –συνεχίζει– στην παγκόσμια ιστορία που σκλαβωμένο Έθνος για αιώνες αισθανόταν ότι είχε βασιλιά, δηλ. τον Πατριάρχη του.

Σ’αυτά τα ιερά χώματα που πατάμε, οι ιερείς συνέβαλλαν στον ξεσηκωμό ακολουθώντας το παράδειγμα του μπουρλωτιέρη των ψυχών, μυθοπλάστη Παπαφλέσσα. «Ο Δημητράκης Πλαπούτας παρέστησε ως τελεσθησομένας αυτοστιγμεί τας επαγγελίας των Φιλικών (ότι εξερράγη Ρωσοτουρκικός πόλεμος ), εις α επαμαρτύρουν και οι παρακολουθήσαντες ιερείς», γράφει ο ιστορικός Κανδηλώρος.

ΟΙ ΠΛΑΠΟΥΤΑΙΟΙ ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ

Συνεκτιμώντας και αξιολογώντας τα επίσημα πρωτογενή ιστορικά στοιχεία, άνετα τεκμηριώνεται ότι το Παλούμπα και το Μπέτσι με την προετοιμασία και την πατριωτική φλόγα των Πλαπουταίων, ευνοήθηκαν από την τύχη ώστε να είναι τα πρώτα επαναστατικά κέντρα. Στον Άγιο Γεώργιο στου Παλούμπα και στο «Αλώνι του Καληντέρη» ανήκει η τιμή να γίνουν τόποι Εθνικού Προσκυνήματος. Στις «σημειώσεις» του Πλαπούτα οι οποίες έχουν θέση απομνημονευμάτων και γράφονται καθ’ υπαγόρευση σε τρίτο πρόσωπο, διότι ήταν σεμνός, γράφει «Όθεν εκ των λεγομένων δεικνύεται ότι οι Πλαπουταίοι ήσαν έτοιμοι δια το κίνημα τούτο καθόσον ίδομεν και στρατόπεδον είχον συστήσει και σημαίας είχον κατασκευάσει».

Εκείνο που χρήζει ιδιαιτέρας προσοχής και τοποθετεί τους Πλαπουταίους και την Ηραία πρωτεργάτες της εξεγέρσεως, δεν είναι μόνο η ημερομηνία. Είναι και η προηγηθείσα ετοιμασία. Η γραφίδα του ομιλούντος είναι μικρή για να κρίνει Ακαδημαϊκούς. Πρέπει όμως να επισημανθεί η παράλειψη από έγκριτους Ακαδημαϊκούς-Ιστορικούς ότι δεν τονίσθηκε ιδιαίτερα η προετοιμασία των Πλαπουταίων.

Στην Αγία Λαύρα πήραν μετά τη δοξολογία την εικόνα της Ωραίας Πύλης. Στα Λαγκάδια γράφει ο Κανέλλος Δεληγιάννης: «Ημείς ως εκ συνθήματος εισήλθομεν εις την εκκλησίαν». Στην Καλαμάτα ο ίδιος ο Κολοκοτρώνης γράφει μετά την κατάληψην της πόλεως: «Έκοψα δύο σημαίας με σταυρό και εκίνησα». Οι Πλαπουταίοι είχαν κατασκευάσει από ημερών τα λάβαρά τους. Το γεγονός αυτό εκτός από την ημερομηνία, δίνει στους Πλαπουταίους την πρωτοπορεία.

Η ιστορία γίνεται με το αίμα των πολλών και γράφεται με το μελάνι λίγων. Ο δεύτερος τη τάξει στρατιωτικός αρχηγός του Μοριά ο Δημητράκης Πλαπούτας και η Ηραία δεν έχουν αναγνωρισθεί όσο πρέπει. Βεβαίως πρέπει να εξαρθούν οι ενέργειες των αδ. Πλαπουταίων που ευοδώθηκαν με την τοποθέτηση προτομής του Πλαπούτα στο πεδίον του Άρεως. Υστερεί όμως η προσφορά του Πλαπούτα στα σχολικά βιβλία, στις Εθνικές εορτές, στη συνείδηση του Ελληνικού λαού.

ΥΠΕΡΗΦΑΝΟΙ ΓΙΑ ΤΟ ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΜΑΣ

Ο καθηγητής της ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, πρώην πρωθυπουργός, πολυγραφότατος Σπύρος Λάμπρου γράφει : «Δια να κρίνουμε σωστά το σήμερον, πρέπει να γνωρίζομεν το χθές, βυθίσατε τον λαόν εις την ιστορίαν του τόπου του. Λαός που αγνοεί την ιστορία και το παρελθόν του, είναι καταδικασμένος να την ξαναζήσει».

Άλλοι λαοί, ιδιαίτερα οι Η.Π.Α, δεν έχουν σύμβολα και γιαυτό κατασκευάζουν σύμβολα και μύθους. Πρόσφατο παράδειγμα ο ηλικιωμένος Αμερικανός αστροναύτης Γκλέν, που έκανε ένα ταξίδι ρουτίνας και το παρουσίασαν σαν κάτι το εξαιρετικό.

Τελειώνοντας, οι σημερινές αναφορές ας θεωρηθούν ως ένα ευλαβικό μνημόσυνο στους Ηραιάτες αγωνιστές και ιδιαίτερα στον Δημητράκη Πλαπούτα του οποίου δεν θα αναφερθούν τα ανδραγαθήματα. Θα λεχθεί μόνον ένα. Ξιφομαχώντας πεζός με τους ιππείς της στρατιάς του Δράμαλη, στο Χαρβάτι, έσπασε το σπαθί του στα δύο και επληγώθη στη μύτη. Έως το τέλος του αγώνα πολεμούσε με δανεικό σπαθί που το πήρε από τον απόστολο της Φ.Ε. Στεμνητσιώτη Αντώνη Πελοπίδα, ο οποίος συνέχιζε και το ζητούσε ακόμη και με αναφορά προς τον Καποδίστρια. Η δε Γερουσία έγραφε στον Πλαπούτα: «Τοιαύται πληγαί προσθέτουν λάμψιν και δόξαν ήτις σε περικαλύπτει».

Εμείς οι Έλληνες, ιδιαίτερα οι Αρκάδες δεν έχουμε ανάγκη από μύθους. Έχουμε ζωντανά σύμβολα. Και είναι ζωντανοί οι Πλαπουταίοι και οι Κολοκοτρωναίοι, διότι οι ήρωες πεθαίνουν όταν ξεχνιούνται. Και εμείς δεν θα τους ξεχάσουμε ποτέ.

Ζήτω το Έθνος.

Σας ευχαριστώ.

Νίκος Γ. Παπαγεωργίου

 

 


Εικόνες από το χωριό

 

Newsflash - Ξέρετε ότι...

Τον Φεβρουάριο 1956 έριξε τόσο χιόνι που έκλεισε ο δρόμος και το χωριό αποκλείσθηκε από το υπόλοιπο κόσμο για εβδομάδες. Οι «σάκκινες» με το αλεύρι στα μαγαζιά τελείωσαν και ο κόσμος άρχισε να μην έχει ψωμί. Ο τότε πρόεδρος της Κοινότητας Γιώργης Δάρας (Γιώκο-Ντάρας) τηλεφώνησε στο Νομάρχη και του είπε «πεθαίνουμε απαξάπαντες. Ανάγκη να μας στείλετε κατεπειγόντως άλευρα. Μη βραδύνετε». Η νομαρχία ανταποκρίθηκε και την άλλη ημέρα ήρθε ένα ντακότα και έριξε αλεύρι και σιτάρι στα χωράφια, στην απάνω μεριά του χωριού, από τη Ζευγολατίτσα μέχρι το σπίτι του Γιωργιού.