ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ - ΠΡΟΣΚΥΝΗΜΑ ΣΤΟ ΛΟΦΟ ΤΗΣ ΔΟΥΡΟΥΤΗΣ

Ας μη βρέξει ποτέ το σύννεφον, και ο άνεμος σκληρός ας μη σκορπίση το χώμα το μακάριον που σας σκεπάζει, Ω γνήσια της Ελλάδος τέκνα, ψυχαί που επέσατε εις τον αγώνα ανδρείων, τάγμα εκλεκτών ηρώων καύχημα νέον. (Ανδρέας Κάλβος)

20-2-1913 Παραμονή της απελευθέρωσης των Ιωαννίνων, στα γύρω οχυρά της πόλης οι μάχες συνεχίζονται. Στο ύψωμα της Δουρούτης (πάνω από το Πανεπιστήμιο) πέφτουν τα τελευταία ίσως «6 παλληκάρια τους», όπως τα αποκαλούν οι ντόπιοι , που ανήκαν στον 3ο λόχο του 11ου Συντάγματος Πεζικού και είναι οι :

ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ από Αλειτούργι Μεσσηνίας

ΚΕΦΑΛΑΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ από Μεγαλόπολη Αρκαδίας

ΚΡΑΤΗΜΕΝΟΣ ΡΗΓΑΣ από Λαγκάδια Αρκαδίας

ΣΧΙΖΑΣ ΜΙΧΑΗΛ από Σέρβου Αρκαδίας

ΠΑΣΣΙΑΔΑΚΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ από Κρήτη και

ΤΣΙΚΑΛΟΥΔΑΚΗΣ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ από Κρήτη

και που οι ίδιοι ή ο στρατός περιμάζεψαν και έθαψαν. Ποιος ξέρει κάποιες μανάδες της γύρω περιοχής ίσως να μοιρολόγησαν, παίρνοντας την θέση των δικών τους μανάδων που βρίσκονταν μακριά.

Ηρωικοί νεκροί μας!

Η μνήμη σας αιώνια

Και οι σεπτές σας οι σκιές, ας έρθουν σιωπηλά,

Αθόρυβες, αόρατες σ αυτή τη σύναξή μας.

Μοναδική η θυσία σας , τα χρέη μας πολλά!

(Από ομιλία στην εκδήλωση της 20-2-2012]

Το βράδυ της 20-2-1913 ο γενναίος Ταγματάρχης Ιωάννης Βελησσαρίου και ο συμμαχητής του Ιατρίδης από την πλευρά της ανατολής χτύπησαν τις πύλες του κάστρου και ζήτησαν από τον Εσσάτ Πασά, την παράδοση της πόλης. Την άλλη μέρα 21-2-1913 ο Διάδοχος Κωνσταντίνος και ο Ελληνικός Στρατός εισέρχονταν θριαμβευτές στην πόλη ύστερα από 483 χρόνια σκλαβιάς.

Με την πάροδο του χρόνου ο θαυμασμός και η ευγνωμοσύνη των κατοίκων των γύρω χωριών, Νεοχωρόπουλο, Πεδινή, Κασμιρά και Ασβεστοχώρι δεν έπαψε να εκδηλώνεται.

Κάθε χρόνο έστελναν τα μαθητούδια – τρυφερά βλαστάρια με τους δασκάλους τους και κατέθεταν στεφάνια, απήγγελαν ποιήματα, έψαλλαν άσματα.

Ο απέριττος τάφος των 6 παλικαριών με το πέρασμα των χρόνων ερειπώθηκε, έχασκε και τα άγια κόκκαλά τους έλαμπαν – όπως και οι γενναίες ψυχές τους – αντανακλώντας τις θωπευτικές ηλιαχτίδες.

Σ αυτό το θέαμα συγκινήθηκαν και κινητοποιήθηκαν τα μέλη των Κρητών Ιωαννίνων με πρωταγωνιστή τον καθηγητή Μιχάλη Καναβάκη, τα μέλη του πολιτιστικού συλλόγου Νεοχωρόπουλου, ο κύριος Κώστας Βλάχος Φιλόλογος- Ερευνητής και με ενέργειές τους ο Διοικητής της 8ης Μεραρχίας Νίκος Καναβάκης, εκπόνησε το σχέδιο του μνημείου μέσω στρατιώτη διακοσμητή μνημείων και έτσι ο διάδοχός του Διοικητής της 8ης Μεραρχίας Αθανάσιος Καραγιαννόπουλος μετέτρεψε τον ερειπωμένο τάφο σε καλλιπρεπές λιτό μνήμα- μνημείο.

(Ιστορική αναδρομή από Χρήστο Στόγια Φιλόλογο και Πρόεδρο Τ.Κ. Νεοχωρόπουλου και τον φίλο Πάνο Πλειώτα από Σταυροδρόμι Γορτυνίας τους οποίους θερμά ευχαριστώ)

Από το 2011 γιορτάζεται επίσημα η θυσία των 6 παλληκαριών της Δουρούτης στο πρόγραμμα «Ελευθέρια» των Ιωαννίνων.

Ύστερα από παρότρυνση- πρόσκληση του κ. Πάνου Πλειώτα μαζί με τον κ. Χαράλαμπο Στρίκο το πρωί της 19-2-2013 ξεκινήσαμε για τα Γιάννενα για προσκύνημα στο μνημείο – τάφο των 6 παλικαριών, στην εκδήλωση της επομένης για τη συμπλήρωση 100ετίας από την θυσία τους.

Την επομένη 20-2-2013 και ώρα 10:30 ο κ. Πάνος Πλειώτας μας οδήγησε στο ύψωμα της Δουρούτης. Προσκυνήσαμε στο μνημείο όπου αφού προσήλθαν εκπρόσωποι διάφορων φορέων, πολιτιστικοί σύλλογοι, μαθητές δημοτικού γυμνασίου και λυκείου (παρά το γεγονός ότι ήταν ημέρα απεργίας) την 12ην μεσημβρινή εψάλη τρισάγιο, έγινε προσκλητήριο πεσόντων και σε ιδιαίτερα συγκινησιακό κλίμα, κατετέθησαν στέφανα.

Κεντρικός ομιλητής ο Αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων καθηγητής Γεώργιος Καψάλης , ο οποίος έκανε αναδρομή στο ιστορικό και τη σημασία της θυσίας των 6 παλικαριών.

Ακολούθησε μικρή δεξίωση εκ μέρους του Πανεπιστημίου στη Μονή του Αγίου Γεωργίου Δουρούτης και έτσι ολοκληρώθηκε η εκδήλωση.

Τα τοπικά μέσα ενημέρωσης, πρόβαλαν την εκδήλωση , και συγκεκριμένα:.

Απόσπασμα από το άρθρο του δημοσιογράφου Γιώργου Σιομποτή στην εφημερίδα Πρωινός Λόγος, αναφέρει :

«Την περασμένη Τετάρτη μέσα σε ένα συγκινητικό κλίμα, με απλότητα και σεμνότητα εψάλη επιμνημόσυνη δέηση για έξι παλικάρια μας που έβαψαν το Ηπειρώτικο χώμα στις 20 Φεβρουαρίου 1913, ίσως να ήταν και οι τελευταίοι, μια μέρα πριν απελευθερωθούν τα Γιάννενα. Όλοι τους ανήκαν στον 3ο Λόχο του 11ου Συντάγματος Πεζικού και ήταν : 3 Αρκάδες, 1 Μεσσήνιος και 3 Κρήτες εθελοντές.

Κατατέθηκαν στεφάνια από τους εκπροσώπους των τοπικών Αρχών, των Στρατιωτικών, της Αστυνομίας, του Πανεπιστημίου μας και των εκπαιδευτικών Αρχών της περιοχής, οι οποίες παρευρίσκοντο με αντιπροσωπίες μαθητών. Επίσης στεφάνια κατέθεσαν εκπρόσωποι των Αρκάδων, των Κρητών, πολιτιστικών φορέων, εξωραϊστικών και μορφωτικών συλλόγων της περιοχής. Αναγνώσθηκαν και απαγγέλθηκαν σχετικά κείμενα και ποιήματα από μαθητές των Δημοτικών Σχολείων.

Συγκινητικά τα λόγια κατά την κατάθεση στεφάνου, του Αρκάδα κ. Νίκου Σχίζα, ο οποίος είναι εγγονός του φονευθέντος Μιχαήλ Σχίζα από το Σέρβον Γορτυνίας και ο οποίος για πολλά χρόνια προσπαθούσε να πληροφορηθεί τον τόπο της θυσίας του παππού του. Δεξιά και αριστερά του μνημείου τιμητικά παραστέκονταν νέοι από τη Μεγαλόνησο Κρήτη. Κεντρικός ομιλητής της σεμνής αυτής τελετής ήταν ο αντιπρύτανης του Πανεπιστημίου κ. Γεώργιος Καψάλης, ο οποίος στη σύντομη ομιλία του ανέφερε τα εξής : «Προσήλθαμε σήμερα προσκυνητές να αποτίσουμε την οφειλομένη τιμή και τον μέγιστο έπαινο στα έξι παλικάρια, που σαν σήμερα, πριν εκατό χρόνια προσέφεραν τη ζωή τους για να ελευθερωθούν τα Γιάννενα, ύστερα από πεντακόσια ολόκληρα χρόνια σκλαβιάς, πένθους και θλίψης....

Έξι παλικάρια από τρείς διαφορετικές περιοχές της Ελλάδας , δύο από τη λεβεντογέννα Κρήτη, άλλα τρία από την σκληροτράχηλη και ανυπότακτη Αρκαδία, και ένα από τη μειλίχια Μεσσηνία. Έξι παλικάρια από μακρινούς τόπους που εντάχθηκαν ως εθελοντές στον 3ο Λόχο του 11ου Συντάγματος Πεζικού, για να έρθουν να αγωνισθούν στα απάτητα βουνά της Ηπείρου, ώστε να ανατείλει ο ήλιος της λευτεριάς στην πόλη που δεν την είχαν ξαναδεί και που δυστυχώς δεν την γνώρισαν ποτέ. Παρόλα αυτά ποιος μπορεί να πιστέψει στ'αλήθεια, πως τα έξι παλικάρια δεν έζησαν από τη δική τους βουνοκορφή και από το δικό τους καραούλι τους πανηγυρισμούς , τους εναγκαλισμούς, τις ζητωκραυγές, τις κωδωνοκρουσίες που συνόδευαν κατά την επόμενη ημέρα την είσοδο του Ελληνικού στρατού στην πόλη των Ιωαννίνων, στα ελεύθερα Γιάννενα. Προτιμούν τις βουνοκορφές όσοι θέλουν να ζουν ελεύθεροι και να αγωνίζονται για την ελευθερία με κίνδυνο να θυσιάσουν τη ζωή τους. Το έπραξαν τα έξι παλικάρια. Το είχε πράξει ένα χρόνο νωρίτερα, ο ποιητής του σονέτου ο Λορέντζος Μαβίλης, που προτίμησε μιαν άλλη βουνοκορφή τον Δρίσκο, για να αγναντεύει, να καμαρώνει και να παρηγορεί ο ένας τον άλλον. Το είχε πράξει λίγο νωρίτερα από τα έξι παλικάρια ο Δήμαρχος της Λεμεσού ο Χρίστόδουλος Σιώζος, ο πρώτος μοναδικός Δήμαρχος που πέφτει στη μάχη ως απλός στρατιώτης αγωνιζόμενος και αυτός σε άλλη βουνοκορφή για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων....»

Ολοκληρώνοντας το σύντομο λόγο τιμής, αναγνώρισης, σεβασμού και θαυμασμού προς τους έξι ηρωικώς πεσόντες , τον Ιωάννη Αθανασόπουλο από τη Μεσσηνία, τον Αντώνη Κεφάλα, το Ρήγα Κρατημένο και το Μιχάλη Σχίζα από την Αρκαδία, τον Γεώργιο Παρσιαδάκη και Εμμανουήλ Τσικαλουδάκη από την Κρήτη, ο κ. Καψάλης εξήρε όλες τις πρωτοβουλίες των τοπικών και πολιτιστικών φορέων της περιοχής που φρόντισαν για τη δημιουργία του συγκεκριμένου μνημείου των πεσόντων, αλλά και με πολλή αγάπη και περηφάνια συνδιοργανώνουν με το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων τη σεμνή τιμητική τελετή.

«Το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων αισθάνεται υπερηφάνεια που φιλοξενεί και θα φιλοξενεί εσαεί στα χώματά του τα έξι γενναία παλικάρια», κατέληξε ο αντιπρύτανης.

Στην εφημερίδα ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, αναφέρεται με συγκινητική εισαγωγή για την εκδήλωση και το παρακάτω εδάφιο: «Ο Νικόλαος Σχίζας, εγγονός του Μιχάλη Σχίζα που σκοτώθηκε στο λόφο της Δουρούτης, εξέφρασε τις ευχαριστίες του και το θαυμασμό του για τη διατήρηση της μνήμης και το απέρρητο μνημείο που έχει στηθεί στη μνήμη των αδικοχαμένων.

 Τέλος στην εφημερίδα ΑΡΚΑΔΙΚΑ ΝΕΑ με τίτλο Απελευθέρωση Ιωαννίνων και Αρκάδες, γίνεται αναφορά στα έξι παλληκάρια της Δουρούτης, επισημαίνεται δε, πως Γορτυνία και Μεγαλόπολη αλλά και η Αρκαδία γενικότερα, οφείλουν να τιμούν τα τρία παλληκάρια της Δουρούτης και να μετέχουν στα "Ελευθέρεια Ιωαννίνων"

 Ιδιαίτερα οι Δήμαρχοι Γιαννόπουλος και Μπούρας έχουν δικαίωμα και χρέος να παρευρεθούν στον εφετινό λαμπρό εορτασμό λόγω της εκατονταετηρίδας.

 Και φέτος όμως ήταν απόντες.

 Νικόλαος Στ.Σχίζας

(Σημ: Ο Μιχαήλ Σχίζας ήταν πάππος μου που άφησε 4 ορφανά.)

..

Σχετικό είναι το video από ρεπορτάζ του τοπικού καναλιού τηλεόρασης