(Συνέχεια της ιστορίας που δημοσιεύθηκε στην ιστοσελίδα , με  τίτλο

Ένας Εγγλέζος στου Σέρβου στα χρόνια της Γερμανικής κατοχής.

).                              Του Τάκη Δ. Σχίζα (Του δάσκαλου)

Όταν δημοσιεύθηκε η παραπάνω ιστορία υπήρξαν κάποιοι πατριώτες που με τον τρόπο τους αμφισβητούσαν την ύπαρξή της.

Επειδή δεν θα ήθελα να χαρακτηριστώ μυθοπλάστης, απεφάσισα να συνεχίσω την προσπάθεια εντοπισμού του προσώπου που διανυκτέρευσε στο σπίτι μας στις 31.12.1943.

Απευθύνθηκα σε ένα γείτονα και φίλο, που ερευνά ιστορικά γεγονότα της εποχής της κατοχής, και κυρίως αντιστασιακές δράσεις, και αφού του έθεσα υπόψη το κείμενο που έχει δημοσιευθεί στον ΑΡΤΟΖΗΝΟ, τον παρακάλεσα να ερευνήσει και ο ίδιος για τον εντοπισμό του αναζητούμενου προσώπου.

Ο φίλος σύντομα μου παρέδωσε εκτυπώσεις κειμένων με στοιχεία και φωτογραφίες του Εγγλέζου. Το πρόσωπο λοιπόν που αναζητάμε ήταν ο υπολοχαγός ConalO’ Donnell, μηχανικός του Αγγλικού Στρατού, ο οποίος έπεσε με αλεξίπτωτο τη νύχτα της 19/20 Οκτωβρίου 1943.

Όταν οι αντάρτες εκτέλεσαν Γερμανούς αιχμαλώτους στην ευρύτερη περιοχή, ο Ο’ Donnell συνέστησε στους Καλαβρυτινούς να φύγουν στα βουνά. Οι Καλαβρυτινοί έφυγαν μεν, αλλά επέστρεψαν σύντομα, και ακολούθησε η σφαγή.

Αφού οι Γερμανοί έφυγαν από τα καταστραμμένα Καλάβρυτα, ο Ο’ Donnellεπέστρεψε από το Χελμό όπου είχε καταφύγει και βοήθησε κάποιους επιζώντες να βρουν καλύτερα καταφύγια στην καταστραμμένη πόλη.

Ο O’ Donnellήταν ο πρώτος Βρετανός αξιωματικός που υπήρχε «επί σκηνής» , ήρθε σε επαφή με τον Ερυθρό Σταυρό, και αργότερα ήρθε σε ρήξη με το SOE («Ειδική Εκτελεστική Υπηρεσία». Από αυτή την υπηρεσία ελάμβαναν οδηγίες οι δρόντες στην Ελλάδα Βρετανοί) του Καϊρου, διότι ζητούσε αεροπορικές ρίψεις κατά προτεραιότητα για την ανακούφιση των ανθρώπων, από των ρίψεων για στρατιωτικούς ανεφοδιασμούς.

Όταν ο Εγγλέζος έφυγε από το χωριό μας την πρώτη Ιανουαρίου 1944 είπε πως θα πήγαινε στη Νεάπολη Λακωνίας, από όπου θα τον έπαιρνε υποβρύχιο για το Κάϊρο.

Η παραπάνω είδηση η ήταν παραπλανητική, η ο υπολοχαγός στην πορεία του έλαβε νέες οδηγίες, το πιθανότερο όμως είναι ότι ακολούθησε προκαθορισμένο πρόγραμμα .

Έτσι βρίσκεται στην Ηλεία στη λίμνη Καϊάφα, αργότερα επισκέπτεται το αεροδρόμιο της Ανδραβίδας, και στη συνέχεια επισκέπτεται την περιοχή «Χάνι Πανοπούλου¨», από όπου ενημέρωσε το SOE Καϊρου, ότι στην περιοχή υπάρχει κατάλληλος χώρος για κατασκευή διαδρόμου προσγείωσης αεροπλάνων, μήκους 1000 γιαρδών , με δυνατότητα επέκτασης του.

Η κατασκευή του διαδρόμου προσγείωσης δεν έγινε και ο Εγγλέζος επέστρεψε στα Καλάβρυτα.

Τον Ιούνιο του 1944 ο O’ Donnell, και ο ταγματάρχης Campell ταξίδεψαν με τα πόδια και με μουλάρια σε κατεστραμμένες κοινότητες, συμπεριλαμβανομένων και των Καλαβρύτων, και μοίρασαν σε αυτές χρυσές λίρες Αγγλίας που ερρίφθησαν από αεροπλάνο.

Το βράδυ της διαμονής του υπολοχαγού στο χωριό μας, ο διερμηνέας ανέφερε ότι ο Εγγλέζος μοίρασε σε κάθε οικογένεια των Καλαβρύτων από μία χρυσή λίρα Αγγλίας. Αυτό δεν έγινε τότε και τα λεχθέντα οφείλονται μάλλον σε παρανόηση του διερμηνέα.

Η καθυστέρηση της ρίψης των λιρών οφείλεται κυρίως στη διαφωνία που είχε προκύψει ως προς την προτεραιότητα των ρίψεων που προαναφέρεται.

Μετά την παράδοση των καθυστερημένων λιρών στις κοινότητες ο υπολοχαγός O’ Donnell, ανεχώρησε με υποβρύχιο για το Κάϊρο. Επέστρεψε πάλι με αλεξίπτωτο στις 20.9.1944, Έφυγε από την Ελλάδα το 1945, λοχαγός πλέον, χωρίς άλλες πληροφορίες.

Ο άνθρωπος για τον οποίο μιλάμε ήταν Ιρλανδός, μετά τον πόλεμο, ζούσε σε ένα μικρό χωριό της Βόρειας Αγγλίας το Dereham.

To 1978 επισκέφθηκε τα Καλάβρυτα με τη σύζυγό του. Έφυγε από τη ζωή το 1996 σε ηλικία 81 ετών.

Είχε τιμηθεί από τη βασίλισσα της Αγγλίας «Ως μέλος του πλέον εξαιρέτου τάγματος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας».

Ο O’ Donnell με δικά του έξοδα φρόντιζε να γίνεται κάθε χρόνο στην επέτειο της σφαγής των Καλαβρύτων, επιμνημόσυνη δέηση στην Καθολική Εκκλησία του χωριού του Dereham, και ως με ενημέρωσε ο γιός μου Μάνος που ζει στο Λονδίνο, ήλεγξε ο ίδιος και όντως η παράδοση της επιμνημόσυνης δέησης συνεχίζεται ακόμη.

Ο Μάνος αναζήτησε και μου έστειλε το πρόγραμμα της τοπικής εκκλησίας του Dereham για το Δεκέμβριο του 2018 όπου φαίνεται ότι ήταν προγραμματισμένη η τέλεση της δέησης στις 30.12.2018.

Ο Μάνος έχει έλθει σε επαφή ηλεκτρονικά με το γιό του O’ Donnell ο οποίος τον ενημέρωσε ότι ο πατέρας του δεν έχει γράψει απολύτως τίποτε για τη δράση του στην Ελλάδα, ούτε άφησε κάποιες σημειώσεις από εκείνη την εποχή.

Ο Γιός του O’ Donnell ανέφερε στο Μάνο ότι ο πατέρας του έπασχε από μετατραυματικό stress που οφείλετο στα όσα αντίκρυσε και αντιμετώπισε με τη σφαγή και τη μετέπειτα ζωή των απομεινάντων κατοίκων των Καλαβρύτων.

Ένας Εγγλέζος στου ΣΈΡΒΟΥ.( προηγ.άρθρου)