Η 8η Μαρτίου έχει καθιερωθεί κάθε χρόνο ως η Παγκόσμια ημέρα της γυναίκας και είναι αφιερωμένη στις γυναίκες όλου του κόσμου. Είναι ημέρα μνήμης των αγώνων των γυναικών, οι οποίες παγκοσμίως, με ή χωρίς τους άνδρες, αγωνίστηκαν και αγωνίζονται για τα δικαιώματα των γυναικών.
Ο αγώνας για τα δικαιώματα των γυναικών συνιστά τη βάση του γυναικείου κινήματος, όπως αναπτύχθηκε κατά τον 19ο αι., και του φεμινιστικού κινήματος κατά τον 20ο αι.
Μιλώντας για δικαιώματα των γυναικών εννοούμε τα δικαιώματα, τα οποία έχουν διεκδικηθεί και συνεχίζουν να διεκδικούνται και να απαιτούνται, για τις γυναίκες και τα κορίτσια διάφορων κοινωνιών, σε όλον τον κόσμο. Διαφοροποιούνται δε από την ευρεία έννοια των ανθρώπινων δικαιωμάτων, καθώς, κατά την άσκηση των δικαιωμάτων του γυναικείου φύλου, έχει παρατηρηθεί, ιστορικά και παραδοσιακά, κατά καιρούς, ανά τον κόσμο, μια προκατάληψη υπέρ του ανδρικού φύλου.
Σε κάποιες κοινωνίες, τα δικαιώματα των γυναικών είναι θεσμοθετημένα και υποστηρίζονται από τους νόμους, από τα ήθη και τα έθιμα, αλλά και από τη νοοτροπία, τη στάση και συμπεριφορά των ανθρώπων, μολονότι σε άλλες κοινωνίες μπορεί αυτά τα δικαιώματα να αγνοούνται, κάποιες φορές ή παντελώς, αλλά μπορεί ακόμα και να καταστέλλονται.
Μεταξύ των θεμάτων που σχετίζονται με τον αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών συγκαταλέγονται:
Το δικαίωμα της σωματικής ακεραιότητας, της αυτονομίας δηλαδή της αυτοδιάθεσης, όπου πηγή της θέλησης του ατόμου είναι το ίδιο το άτομο και όχι παράγοντες εξωτερικοί.
Το δικαίωμα της χειραφέτησης, της ελευθερίας από σεξουαλική βία και κακοποίηση.
Το δικαίωμα της ψήφου, η διεκδίκηση της συμμετοχής στα κοινά και η ίση μεταχείριση με τους άντρες, που υποστηρίχθηκε από το κίνημα των Σουφραζετών, το οποίο δραστηριοποιήθηκε στη Μεγάλη Βρετανία, στα τέλη του19ου και τις αρχές του 20ου αι.
Το δικαίωμα ίσων ευκαιριών στα δημόσια αξιώματα, τη δουλειά, τις συνθήκες εργασίας, την αμοιβή, το οικογενειακό δίκαιο, την ιδιοκτησία και τη μόρφωση.
Η θέση της γυναίκας φωτίζεται από την ιστορία, την παράδοση, την τέχνη, όπου η γυναικεία φιγούρα έχει σημαντική θέση, μέσα από την πορεία του ανθρώπινου είδους, από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα, υποδηλώνοντας ανά περίπτωση διαφορετικά σημαινόμενα και πεποιθήσεις. Η γυναίκα, όπως μαρτυρεί η πραγματικότητα, αλλά και όπως τη σκιαγραφεί η τέχνη, άλλες φορές παρουσιάζεται ως θύμα ενός πατέρα, άντρα ή κατακτητή και άλλοτε ως λαμπρό παράδειγμα σθένους, δυναμικότητας και ελευθερίας, τόσο στην πάλη με την καθημερινότητα όσο και σε ιστορικούς αγώνες.
Οι αγώνες των γυναικών σε όλες τις ηπείρους, οι αγώνες συνηθισμένων αλλά και διακεκριμένων γυναικών, ανά τους αιώνες, που με θάρρος, αποφασιστικότητα και τόλμη, με πνεύμα συμμετοχής, οργάνωσης και αγωνιστικότητας έγραψαν και γράφουν ιστορία, γιατί υπήρχαν και υπάρχουν γυναίκες κάθε κοινωνικής τάξης οι οποίες γίνονται θύματα, και γιατί απαιτούνται προσπάθειες για να γίνει αυτός ο κόσμος καλύτερος.
Ελένη Κ. Μπόρα
.