Χ. Αθ. Μαραγκού, υποστραατήγου ε.α.

Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Αρτοζήνος" φ. 202

***

Μια μοναδική θέα.

Όλος ο Μοριάς, η Ζάκυνθος, η Κεφαλληνιά.

Γεωγραφία – Μυθολογία – Ιστορία.

Η Θέα από το Παλαιόκαστρο

Στη μεσημβρινή πλευρά του Παλαιοκάστρου βρίσκεται το χωριό Σέρβου.

Την κορυφή του βουνού επιστέφουν τα λείψανα ενός παλαιού κάστρου.

Το κύριο χαρακτηριστικό του Κάστρου είναι η ολόπλευρη θέα.

         Μπροστά  σου βρίσκεται ολόκληρος ο Μοριάς.

Τα βουνά του. Το Παναχαικό, τα Αροάνια, η Κυλλήνη, ο Ολίγυρτος, το Μαίναλο, ο Πάρνωνας, ο Ταύγετος, το Τετράζι, το Λύκαιο, το Κωτύλιο, η Μίνθη, ο Λαπίθας, η Φολόη, ο Ερύμανθος.

Οι κοιλάδες. Του Αλφειού, του Ερυμάνθου, του Λάδωνα, του Λουσίου.

Οι ακτές του Κυπαρισσιακού κόλπου, το Ιόνιο, η Ζάκυνθος, η Κεφαλλονιά.

Κι ακόμη μακρύτερα  στη  δύση χάνεσαι, μέχρι τη μυθική  Ορτυγία, κει που ο θεός  Αλφειός έγινε ποτάμι για να συναντήση την μεταμορφωμένη σε πηγή  νύμφη Αρεθούσα

Οι τόποι γεννήσεως θεών και ημιθέων. Του Ερμή, του Πάνα, του Κρόνου, του Δία, του Διόνυσου, του Λυκάωνα, της Καλλιστούς, του Αρκά.

Το μέρος που ορκίζονταν  οι θεοί. Εκεί που αναβλύζει το αθάνατο νερό, εκεί που Θέτις έλουσε τον γιό της για να τον κάνει αθάνατο. Τα  ύδατα της Στυγός.

Το Βάθος της Μεγαλοπόλεως, εκεί που έγινε η μάχη των γιγάντων με τους θεούς. Εκεί που κοντά στη Ολυμπιάδα πηγή φωτιά βγαίνει από την γη.

Οι χώροι που ο Ηρακλής τέλεσε τους άθλους του. Που καθάρισε τους σταύλους του Αυγεία, που σκότωσε τον ερυμάνθιο κάπρο, που έπιασε τον κερενύτη έλαφο, που σκότωσε τις στυμφαλίδες όρνιθες.

Εκεί που ο ισόθεος Πελασγός έμαθε τους ανθρώπους να κτίζουν σπίτια, να τρώνε ήμερους καρπούς και ο γιός του Λυκάων έκτισε την Λυκόσουρα, την   πρώτη πόλη που έκτισαν οι άνθρωποι στον κόσμο.

Τα  ιερά των χθόνιων θεοτήτων, η  Μίνθη,  οι  ποταμοί  Διάγων  και  Αχέρων  που ο ψυχοπομπός Ερμής διαπεραίωνε τις ψυχές στον Άδη.

Η  Ολυμπία που αγωνίστηκαν οι ύπατοι θεοί, πάλεψε ο Ζεύς με τον πατέρα του τον Κρόνο, ο Απόλλων νίκησε τον Ερμή στον δρόμο και τον Άρη στην πυγμαχία,  ο Ηρακλής στη πάλη και στο παγκράτιο. Εκεί που η τέχνη και ο πολιτισμός δημιούργησαν το μεγαλύτερο θαύμα της αρχαιότητος. Ο  ναός του Ολυμπίου Διός με το χρυσελεφάντινο άγαλμά του, με ελεφαντοστούν από την Ινδία, στολισμένο με πολύτιμους λίθους, με  ασσυριακά υφάσματα βαμμένα με φοινικική πορφύρα.

Τα πεδία των αντιμαχομενων Ελλήνων, Ρωμαίων, Βυζαντινών, Φράγκων, Ενετών, Τούρκων.

Ο Αρτοζήνος, η Φραζινέτα, τα Πέντε αλώνια. . .

Τα κλέφτικά λημέρια, αδιάβατα φαράγγια, απροσπέλαστα σπήλαια, που γιγαντώθηκε ο πόθος του σκλαβωμένου γένους για λευτεριά.

Μοναστήρια, ναοί, ξωκκλήσια, ερειπωμένα ή ολόρθια σε πλαγιές και κορφοβούνια που κρύβουν μέσα τους το άσβεστο φως, τις ελπίδες της Πατρίδας, τις προσδοκίες του Έθνους, τα οράματα της Φυλής.

Η  Άγια Λαύρα, εκεί που άναψε ο δαυλός της Επαναστάσεως.

Στα 1268 μέτρα, στην κορυφή του βουνού, στα ερείπια του παλαιού κάστρου,  απέναντι από την Ορνόβρυση, την Περδικόβρυση, το Λαφοβούνι, στα ανεμοδερμένα βράχια, στα ερείπια κάποιου παλιού  κάστρου,  στις ομορφοπλαγιές,  δίπλα  στον  θρυλικό Αγιαντριά,  λαμπρό προσκυνητάρι των προγόνων μας  για πολλές εκατοντάδες χρόνια, νοιώθεις αιώνιος , αγγίζεις το «Υπεράνω», παρατηρείς, θαυμάζεις, μονολογείς.

Ως εμεγαλύνθη τα έργα Σου Κύριε. . . . .

Τοποθεσίες

Και από του Σέρβου:

Με σημείο στάσεως το Παλαιόκαστρο προσδιορίζονται οι τοποθεσίες με βάση την κατεύθυνση την απόσταση και το υψόμετρο.

Για την  καλλίτερη αντίληψη του χώρου  συμπεριλήφθησαν και τοποθεσίες που δεν είναι ορατές από το σταθερό σημείο αλλά συνδέονται με διάφορα σημαντικά γεγονότα της μυθολογίας και της  ιστορίας μας.

Παρ ότι από το χωριό η θέα  συγκριτικά με το Κάστρο περιορίζεται στο νότιο και δυτικό τμήμα της Πελοποννήσου παραμένει σημαντική.

Επιβλητικό παραμένει το ιερό βουνό των Αρκάδων,  Διαφόρτι, κει που οι χρυσοί αετοί μπροστά από το ναό του Δία αντανακλούσαν το φώς του ήλιου και έφτιαχναν φωτοστέφανο στο άγαλμα του Απόλλωνα στις Βάσσες,  και καθρέφτιζαν ακόμη και τα ιερά της ανήλιας, πλευράς του Παλαιόκαστρου.

Το αριστούργημα του Επικουρείου Απόλλωνα στο Κωτύλιο, γυμνό και ερειπωμένο αφού τα περισσότερα μέλη του βρίσκονται φυλακισμένα στο βρετανικό μουσείο,  είναι το πρώτο μνημείο στην Ελλάδα που η Unesco συμπεριέλαβε (1986) στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς.  Η ορατή  κορυφή του βουνού οριζοντιώνεται με την Φραζινέτα στα 1241 μέτρα. 

Ο απώτερος ορίζοντας η κορυφή του Άγιο-Λιά Τετραζίου.

Στους πρόποδες του βουνού ανατολικά στις πηγές του Πάμισου προβληματίζει ο ιερός ναός της Αγίας Θεοδώρας, με τα 17 αιωνόβια δέντρα που είναι ριζωμένα στην  οροφή του,  αφού η συγκράτησής τους, η στερέωση  και ανάπτυξής τους δεν δικαιολογείται από τους υπάρχοντες φυσικούς νόμους .

 Η   θέα  ολοκλήρου σχεδόν της κοιλάδας του Αλφειού, του κυπαρισσιακού κόλπου, της Ζακύνθου και της Κεφαλονιάς , της Ανδρίτσαινας, της Μίνθης, του Μάκιστου, της Σμέρνας, της αρχαίας Αλιφείρας, της ιστορικής Ίσοβας με το θρυλικό μοναστήρι της Παναγίας.

 Της θείας Ολυμπίας, του Πύργου, του Κατάκολου, αλλά και ο κοντινός ορίζοντας της δυτικής απόληξης του Χαλασμένου βουνού.

Το Στουρνάρι, ο Προφήτης Ηλίας, η Καστανιά, ο Σκουλαράς, ο Άγιος Αθανάσιος, με το Λυκούρεσι, το Ψάρι, το ιστορικό φαράγγι στους πρόποδες του βουνού  σχεδόν καθ όλο το μήκος του  και  οι εκατέρωθεν του χωριού  βουνοκορφές του Αρτοζήνου και της Φραντζινέτας.

Όχι απλώς αποζημιώνουν τον οποιοδήποτε επισκέπτη αλλά του δημιουργούν μία μοναδική, ξεχωριστή, εντύπωση  που  μόνον η θέα από την Ράχη . . προσφέρει! 

Το θέαμα του Ταύγετου,  είναι φανταστικό.

Αλλοιωμένες, θαμπές, σαν νησίδες στην μακρινή θάλασσα, προβάλλονται οι τρεις κορυφές του μεγαλύτερου όρους της Πελοποννήσου.

Η βορειότερη με την πεπλατυσμένη κορυφή είναι η Μαδάρα

Δυτικότερα  στο κέντρο  με το τριγωνικό, πυραμοειδές σχήμα της και το μεγαλύτερο ύψος της στην κατεύθυνση των 160 μοιρών, στα 2405 μέτρα και απόσταση 83 χλμ.  είναι η κορυφή Προφήτης Ηλίας.

Η Τρίτη η νοτιότερη είναι το Χαλασμένο βουνό.

Ο εντοπισμός, η σύμπτωση.

Οι θέσεις και οι ονομασίες των κορυφών του Ταϋγέτου, συμπίπτουν με τις δυτικές απολήξεις του Μαινάλου, έτσι όπως είναι προσανατολισμένες, διερωτάται κανείς αν βρίσκεται στο Παλαιόκαστρο και βλέπει, τον Προφήτη Ηλία, το Χαλασμένο Βουνό και την Μαδάρα του Μαινάλου, η αν κάθεται στον  Αρτοζήνο και ατενίζει τις συνονόματες κορυφές του Ταϋγέτου.

Το άγαλμα και η πηγή στην Ορτυγία της Σικελίας

Σήμερα στην Ορτυγία, η Αρεθούσα πηγή, κοντά στη θάλασσα, σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία, ενώνει τα νερά της με τον Αλφειό, ενώ στην ομώνυμη πλατεία μια θαυμάσια ανάγλυφη παράσταση με τον Αλφειό να ακολουθει την Αρεθούσα τυλιγμένους με ένα εξαίσιο θαλάσσιο ρεύμα, προσδίδει χάρη στο μύθο, αντοχή στο χρόνο, και τονίζει το μεγαλείο, την ομορφιά αλλά και την έκταση της αρχαίας Ελλάδας.

Μας συγκινεί ιδιαίτερα η προβολή του μύθου του αρχαίου θεού Αλφειού με την νύμφη Αρεθούσα.

Το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας

        Στις πηγές του ποταμού το εκκλησάκι της Αγίας Θεοδώρας με περισσότερα από δέκα επτά  δένρα στην οροφή του ευθυτενή και υπεραιωνόβια προκαλεί τον θαυμασμό των επισκεπτών αφού η συγκράτησής τους, η στερέωση  και ανάπτυξής τους δεν δικαιολογείται από τους υπάρχοντες φυσικούς νόμους .

Ο ναός του Ολυμπίου Διός

        Είναι  ένας τυπικός δωρικός περίπτερος ναός, με 6 κίονες στη κάθε στενή και 13 στην κάθε μακριά πλευρά του. Ο στυλοβάτης του έχει μήκος 64,12 μ. και πλάτος 27,68 μ. και οι κίονές του ύψος 10,51 μ.

Ο Ναός του Δία στέγασε το διάσημο άγαλμα του Δία, που ήταν ένα από τα Επτά Θαύματα του Αρχαίου Κόσμου.

Το Χρυσελεφάντινο άγαλμα ήταν περίπου 13 μέτρα (43 πόδια) και φιλοτεχνήθηκε από τον γλύπτη Φειδία  στο εργαστήριό του στο χώρο της Ολυμπίας.

Του πήρε περίπου δώδεκα χρόνια για να το ολοκληρώσει.

Το άγαλμα ήταν το πιο διάσημο καλλιτεχνικό έργο στην Ελλάδα.

Ένα από τα επτά Θαύματα τόσο κοντά στο χωριό. Μόλις 34 χλμ.!