Κανείς στο χωριό μας δεν έζηγε μοναχά από τ' αμπέλι του. Και κανείς δεν ήτανε δίχως αμπέλι.
Από μια πεζούλα αμπέλι· είκοσι κούρβουλα, που λέει o λόγος, ούλοι είχανε. Μην τα τηράς τώρα που λογγώσανε...
Κάποτε βάνανε και κρασί οι Σερβαίcι από τούτες τις λογγωμένες ακλαδούρες. Και καλό και πολύ κρασί.

Γ. Δ. Βέργος 

«Κλέφτης» σταφυλιών.

Πλησίαζε η εποχή του τρύγου.

Ήταν Κυριακή πρωί και αφού ο Λιας (τυχαίο όνομα) εκκλησιάστηκε, πήρε στη συνέχεια το δρόμο για το αμπέλι του στην κάπελη, να δει αν έγιναν τα σταφύλια και πότε θα τρυγήσει.

Μπαίνοντας όμως στο αμπέλι τι να ιδεί: Αρκετά κλήματα σπασμένα, σταφύλια κάτω πατημένα, και πολλά αποτυπώματα από παπούτσια (την προηγούμενη μέρα είχε βρέξει και το χώμα ήταν λασπερό).

Στενοχωρήθηκε, θύμωσε, αγρίεψε και άρχισε να μονολογεί.

Που θα μου πας, θα σε βρω και τότε θα τα πούμε.

Δεν θέλω κλέφτες για άλογα, κλέφτες να κλέβουν κριάρια, έλεγε ένα δημοτικό τραγούδι. Το χωριό μας είχε αντίθετο, κλέφτες να κλέβουν κριάρια και κότες, όχι όμως και κοκόρια γιατί αυτά λαλούσαν και πρόδιναν τη θέση τους. Στο πρώτο στάδιο άρχιζαν να κλέβουν από τα συγγενικά τους πρόσωπα και όταν βαπτίζοντο άρχιζαν να κλέβουν σε ευρεία κλίμακα.
Την εποχή των σταφυλιών έκλεβαν σταφύλια από τα Σερβαίικα αμπέλια.

Τους είχαν μουρλάνει τους Σερβαίους, πράγμα που τους ανάγκαζαν να κοιμούνται στα αμπέλια με το δίκανο δίπλα στο μαξιλάρι γεμάτο όχι με σκάγια αλλά με αλάτι.

Θ. Γ. Τρουπή

Το αμπέλι και το κρασί αποτελεί μέρος της πανάρχαιης ιστορικής και πολιτιστικής ελληνικής κληρονομιάς. Είναι βέβαιο πως ο άνθρωπος χρησιμοποιούσε για τη διατροφή του τα σταφύλια, από την εποχή του ορείχαλκου. Μετά τον κατακλυσμό, ο Νώε -λέει η Παλαιά Διαθήκη-, φύτεψε αμπέλι. 

  Στην Ομηρική εποχή η αμπελουργία ήταν πολύ ανεπτυγμένη, και ο Οδυσσέας χρησιμοποίησε το ξακουστό κρασί της Θράκης, για να μεθύσει τον Πολύφημο. 

Του Βασίλη Κων/ντή Σχίζα

Τις  πρώτες μεταπολεμικές δεκαετίες τα χωριά της ορεινής Γορτυνίας έσφυζαν από ζωή.

Στου Σέρβου η καμπάνα της Κάτω – Εκκλησιάς βάρα(η)γε πρωί και απόγευμα για 170 τόσα δασκαλόπουλα, που στις εθνικές γιορτές με τις παραδοσιακές φορεσιές τους έκαναν παρέλαση στον κεντρικό δρόμο, στην αγορά και τραγουδούσαν πατριωτικά τραγούδια όπως:

Έχω μια αδερφή, κουκλίτσα λυγερή
την λένε Βόρειο Ήπειρο την αγαπώ πολύ.

Οι δάσκαλοι εκτελούσαν οδηγίες του Υπουργείου Εθνικής Παιδείας και Θρησκευμάτων και διάβαζαν  και το πατριωτικό μήνυμα του υπουργού, που κάθε χρόνο άρχιζε με τον ίδιο τρόπο:

«Ελληνόπαιδες. Προσατενίσατε την Ελληνικήν σημαίαν…».