Εχει ετούτος ο τόπος ομορφιές, κρυφές καί ανεκμετάλευτες , κάποιες φορές αγνωστες, καί δυσπρόσιτες γιά τους πολλούς, ενώ θά επρεπε, νά ειχαν προβληθεί, νά υπάρχει οδικό δίκτυο, καί πληροφόρηση, καί ετσι νά γίνουνε χτήμα, καί προσκύνημα, στήν συγκεκριμένη περίπτωση , φυσιολατρικό, ιστορικό, θρησκευτικό!
- Μία πολύ αξιόλογη από αυτές, ειναι, τό αγνωστο πρίν από κάποια χρόνια, τό απίστευτης φυσικής καί αγριας ομορφιάς φαράγγι τού Λούσιου ποταμού, στήν Γορτυνία, πού σέ μία διαδρομή δύο χιλιομέτρων, συμπυκνώνει, απίθανες εικόνες, καί συναισθήματα !
- Ξεκινώντας τήν διαδρομή μας, από τό κοντινό χωριό Ζάτουνα καί κατηφορίζοντας συναντάμε τήν νέα μονή Φιλοσόφου. Πήρε τό ονομά της από τόν ιδρυτή τής παλαιάς ( 963μ.χ) Δημητσανίτη,Ιωάν. Λαμπαρδόπουλο, πρωτοκρίτου ( γραμματέα) τού αυτοκράτορα Νικηφόρου Φωκά, τόν αποκαλούμενο καί φιλόσοφο, λόγω τής μεγάλης μορφώσεώς του! Ειναι αφιερωμένη στήν κοίμηση τής Θεοτόκου, καί εορτάζει στίς 23 Αυγούστου.
Εδώ κρεμασμένη στόν αγριο βράχο η παλαιά ιστορική μονή Φιλοσόφου, πού στά χρόνια τής Τουρκοκρατίας ελειτούρησε σάν κρυφό σχολειό, οπου εφοίτησαν πλήθος δασκάλων ιερομένων, καί από τήν οποία αποφοίτησαν 70 αρχιερείς, καί 7 Πατριάρχες, γνωστότεροι τών οποίων ειναι οι Δημητσανίτες Παλαιών Πατρών Γερμανός, Γρηγόριος ο Ε', Ανανίας καί αλλοι.. Η σπηλιά μέσα στό βράχο εχει μήκος 130 μέτρων,ειναι γεμάτη από νυχτερίδες, καί ειναι χαρακτηρισμένη διατηρητέο μνημείο από τό Υπουργείο Πολιτισμού..! Εδώ εγυρίστηκε, καί η ταινία, ...μάθε παιδί μου γράμματα !!
- Αλλη μία αποψη, τής ιστορικής αυτής μονής, πού κρέμεται από τόν αγριο κατακόρυφο βράχο, ενώ ακούγεται τό μονότονο μουγκρητό τού Λούσιου, καί ο κρωγμός τών ορνέων, καί οπου επί τουρκοκρατίας, ελειτούργησε σάν κρυφό σχολειό! Κάπου εδώ πρέπει νά ακούστηκε τό....φεγγαράκι μου λαμπρό!!
Τό αγριο φαράγγι, μήκους 15 χιλιομέτρων πού στό βάθος του, κυλάει, ο κρυονερίτης, βουερός ποταμός Λούσιος. Στήν μέση τής φωτογραφίας, διακρίνεται δεξιά η μονή Προδρόμου, καί αριστερά η εκκλησία τού καταγόμενου από τήν Καρύταινα αγίου Αθανασίου επισκόπου Χριστιανουπόλεως.
- Ο Λούσιος...θυμωμένος, σέ διαδρομή δύο χιλιομέτρων, λίγες φορές εμφανίζεται, ενώ προτιμά, νά κυλάει κάτω από τά βράχια, αφήνοντας, νά φαίνεται ο αφρός από τό νερό του. Εδώ στά νερά αυτά οι νύμφες, Νέδα,Αγνώ,καί Θεισόα, ελουζαν τόν Δία καί ετσι επήρε καί τό ποτάμι τό ονομα...Λούσιος!
-- Οι βράχοι τής φωτογραφίας, ειναι η κορυφή τού φαραγγιού, βάθους 200 μέτρων. Εκεί διακρίνεται ανθρώπινη παρέμβαση μανδρότοιχοι, ( κάτω διάζωμα στό κέντρο), από εγκατελειμένες σκήτες! Μυστήριο αποτελεί πώς εφθανε ,καί πώς επιβίωνε εκεί ο ανθρωπος. Πεποίθηση ειναι, οτι στά αγια αυτά βράχια ,σέ κάποια φάση τής Τούρκικης σκλαβιάς, εκεί ...ετρεμόσβυνε, μία φλογίτσα, τής εξαντλημένης ψυχής τού Ελληνικού γένους! Ευτυχώς αντεξε, καί δέν εσβυσε !!
- Στήν αντίπερα οχθη τού φαραγγιού,ευρίσκεται η μονή αγίου Ιωάννου τού Προδρόμου, πού σού κόβει τήν ανάσα, καθώς ειναι κρεμασμένη στόν βράχο, μέ μία μόνη εισοδο!
- Η κεντρική, καί μοναδική πόρτα εισόδου, τής κρεμασμένης στόν βράχο, ιεράς μονής Προδρόμου! Η πόρτα, ειναι ξύλινη, επενδεδυμένη μέ πολύ χονδρή λαμαρίνα. Χειροπιαστά, ειναι τά σημάδια (βουλιάγματα) τής λαμαρίνας, από τά τούρκικα βόλια, κατά τήν πολιορκία τής μονής από τούς Τούρκους! Ο σεβαστός μου ηγούμενος( μακαρίτης πλέον) Θεόκτιστος, μού ελεγε οτι μοναδικός τρόπος αντίστασης, γιά τήν μή παραβίασή της,ητανε τό κρέμασμα , στό εσωτερικό τής πόρτας, τών εικόνων, τού Αγίου Αθανασίου επισκόπου Χριστιανουπόλεως ( εκ Καρυταίνης), καί τού Τιμίου Ιωάννου Προδρόμου προστατών τής Ιεράς Μονής!!
- Αλλη μία αποψη τού αγριου τοπίου. Δεξιά η νέα μονή Φιλοσόφου, καί λίγο παραπέρα, η μή διακρινόμενη, παλαιά μονή, στό βάθος τό φαράγγι οπου κυλάει ο Λούσιος, καί απέναντι, η μονή τού Τιμίου Προδρόμου.
- Καί εδώ η μονή Προδρόμου, καί αριστερά ο αγιος Αθανάσιος! -
Το 1952 εκδηλώθηκε επιδημία τύφου στο χωριό. Οι υγειονομικές αρχές τότε θεώρησαν σαν αιτία της μόλυνσης τις κορύτες στις βρύσες και στα πλαίσια των έργων εξυγίανσης αντικατέστησαν τις καλαίσθητες πέτρινες πελεκητές κορύτες με ακαλαίσθητους μεταλλικούς σωλήνες. Δεν τους πέρασε από το μυαλό ότι το νερό θα μπορούσε να είχε μολυνθεί από το πέρασμά του κάτω από αυλές και σπίτια, αφού οι βρύσες ήταν σε σημείο χαμηλότερο από τα σπίτια. Το υδραγωγείο που έφερε καθαρό νερό από την Κοκκινόβρυση έγινε αργότερα, το 1959.
