Η νεοελληνική γραμματική υπαγορεύει ότι, σε κάποιες περιπτώσεις, το τελικό ‑ν, το οποίο είναι κατάλοιπο της καθαρεύουσας και των αρχαίων ελληνικών, διατηρείται.

Οι κανόνες για τη διατήρηση του τελικού -ν αφορούν:

1. την αιτιατική ενικού του θηλυκού άρθρου τη(ν)
2. τη θηλυκή προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου αυτήν και την
3. τα αρνητικά επιρρήματα δε(ν) και μη(ν)

Το τελικό ‑ν διατηρείται:

• Όταν η ακόλουθη λέξη άρθρο αρχίζει από φωνήεν. Π.χ. την αγάπη, την ελπίδα, την Ελένη κτλ.
• Όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από κ, π, τ. Π.χ. στην τέχνη, την ποδιά, κτλ.
• Όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από ξ, ψ, γκ, μπ, ντ,τζ, τσ. Π.χ. την ντροπή, την μπέμπα, κτλ.

Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις, όπου η επόμενη λέξη αρχίζει από οποιοδήποτε άλλο γράμμα ή άλλο συνδυασμό γραμμάτων, το τελικό -ν χάνεται.

• στο τελικό -ν της αιτιατικής ενικού του αρσενικού γένους του οριστικού και του αόριστου άρθρου (τον/στον, έναν)
• στην τριτοπρόσωπη αντωνυμία "τ ον" -διαφορετική από το άρθρο "τον"
  (π.χ. «θα τον δείρω» αλλά «θα τη δείρω»)
• στην προσωπική αντωνυμία του τρίτου προσώπου "αυτόν"
• στην άκλιτη λέξη "σαν".
  
  Σημείωση: Ο κανόνας ότι το άρθρο τον γράφεται πάντα με τελικό -ν είναι καινούργιος.
  Σύμφωνα με τη Νέα Ελληνική Γραμματική (του 2008):
  το τελικό -ν της αιτιατικής ενικού του αρσενικού γένους του οριστικού και του αόριστου άρθρου (τον/στον, έναν), καθώς και της προσωπικής αντωνυμίας (αυτόν, τον) διατηρείται πάντοτε, στον γραπτό λόγο.
  Στον προφορικό, όμως, λόγο προφέρεται συνήθως μόνο στις περιπτώσεις που ακολουθούν φωνήεντα ή τα: κ, π, τ, γκ, μπ, ντ, τσ, τζ, ξ, ψ,
  π.χ. O Σωτήρης χθες πήγε βόλτα με έναν συμμαθητή του στον ζωολογικό κήπο. Αυτόν τον άνθρωπο δεν τον συνάντησε ποτέ.

• Ερωτηματική αντωνυμία ποιος, ποια, ποιο:
  Η αιτιατική ενικού του αρσενικού είναι πάντα με τελικό -ν («ποιον»),
  ενώ η αιτιατική ενικού του θηλυκού παίρνει -ν ανάλογα με το γράμμα της επόμενης λέξης όπως ισχύει και για το άρθρο τη(ν).
  Παραδείγματα: ποιον δάσκαλο έχετε; ποια δασκάλα είχατε; ποιαν κυρία ζητάτε;
  Στο βιβλίο της γραμματικής παρατίθεται η κλίση της αντωνυμίας σε όλες τις πτώσεις και υποδεικνύονται κατά τρόπο που δεν χωρά αμφισβήτηση οι τύποι ποιον και ποια(ν).
  
  
• Αόριστη αντωνυμία κάποιος, κάποια, κάποιο:
  Λογικά ισχύει ό,τι και στην προηγούμενη περίπτωση με το ποιος, ποια, ποιο.
  Το βιβλίο της γραμματικής υποδεικνύει ότι το κάποιος κλίνεται όπως το τίμιος (που βεβαίως δεν έχει τελικό -ν στην αιτιατική). Όμως ο τύπος «κάποιον» χρησιμοποιείται οκτώ φορές στο βιβλίο! Παίρνουμε λοιπόν το θάρρος να αντιμετωπίσουμε το κάποιος όπως το ποιος: πάντα τελικό -ν στην αιτιατική ενικού του αρσενικού -κάποιον- και κατά περίπτωση με -ν στην αιτιατική ενικού του θηλυκού -κάποια(ν).
  Το ίδιο μπορεί να ισχύσει και για την αναφορική αντωνυμία όποιος, όποια, όποιο (με όποιον δάσκαλο καθίσεις...).
  
  
• Αόριστες αντωνυμίες κανένας, καθένας, ένας.
  Η γραμματική ορίζει ότι κλίνονται όπως το αόριστο άρθρο ένας, που σημαίνει ότι η αιτιατική ενικού του αρσενικού έχει πάντα -ν, ενώ του θηλυκού δεν έχει ποτέ.
  Παραδείγματα: είδα έναν φαντάρο, δεν γνώρισα καμιά κυρία, δεν προσκύνησα κανέναν βασιλιά.
  
  
• Δεικτικές αντωνυμίες, εκείνος και τέτοιος.
  Η γραμματική δεν το διευκρινίζει, αλλά πρέπει να ακολουθούν τους κανόνες του τελικού -ν που ισχύουν για την αντωνυμία αυτός.
  Δηλαδή η αιτιατική ενικού του αρσενικού έχει πάντα τελικό -ν.
  Η χρήση στην αιτιατική του θηλυκού όμως, είναι υπερβολική.
  Παραδείγματα: ξαναείδα εκείνον τον τύπο, γνώρισα εκείνη την κοπέλα, δεν χρειάζεσαι τέτοιον γιατρό, τέτοιον αρχηγό θέλουμε.
  
  
• Τελικό -ν στην αιτιατική ενικού αρσενικού γένους παίρνουν και άλλες αντωνυμίες όπως: άλλος, όσος, πόσος, κάμποσος.
  Παραδείγματα: Πόσον καιρό θα λείψεις; Φάε όσον τραχανά θέλεις.
  
  
• Συνοψίζοντας τα παραπάνω:
  Θα πρέπει να βάζουμε πάντοτε τελικό -ν στις αιτιατικές: ποιον, κάποιον, κανέναν, όσον, όποιον, εκείνον, τέτοιον, καθέναν, πόσον.
  Το πρόβλημα είναι ότι αυτοί οι τύποι δεν καθορίζονται με κατηγορηματικό τρόπο στη γραμματική. Πολλοί βάζουν -ν στις αιτιατικές αυτές μόνον όταν ακολουθεί φωνήεν ή στιγμιαίο σύμφωνο. Αυτό δεν είναι απαραίτητα λάθος (γι’ αυτό μιλάμε για «χαλαρούς» κανόνες).
  Όμως υπάρχουν δύο περιπτώσεις που είναι επιτακτική η ανάγκη του τελικού -ν σε αυτές τις αντωνυμίες:
  • Όταν ακολουθεί σημείο στίξης ή όταν η αντωνυμία χρησιμοποιείται σαν ουσιαστικό,
    π.χ. περιμένω κάποιον να έρθει, δεν είδα κανέναν, διάλεξε κάποιον, φώναξε όποιον νομίζεις, στείλε μου τον άλλον.
    
    
• Δεν πρέπει να θεωρείται λάθος η χρήση του -ν (με εφαρμογή του παραπάνω κανόνα αναφορικά με το πρώτο γράμμα της επόμενης λέξης) και στα αρσενικά επίθετα λίγος, αρκετός, πολύς.
  
  
• Στο αριθμητικό εκατό, όταν ακολουθεί άλλος αριθμός, χρησιμοποιείται το τελικό ‑ν, εφαρμόζοντας τον κανόνα για το τελικό -ν,
  π.χ. εκατόν ένας, εκατόν τριάντα, εκατό δεκαεφτά.
  Πάντως η διατήρηση του -ν δεν θεωρείται λάθος. Π.χ. το «εκατόν δύο» δεν πρέπει να απορρίπτεται, αν και το «εκατό δύο» είναι προτιμότερο.