Σε όλους τους Εθνικούς πολέμους το χωριό μας θρήνησε ήρωες που έδωσαν τη ζωή τους στα πεδία των μαχών για την ελευθερία της πατρίδας μας.
Στους Βαλκανικούς πολέμους 1912 – 1913, έπεσαν ηρωικώς οι:
Σχίζας Γεώργιος του Αθανασίου,
Σχίζας Μιχαήλ του Κωνσταντίνου,
Δημόπουλος Χρήστος του Νικολάου,
Γκούτης Ιωάννης του Βασιλείου,
Λιατσόπουλος Νικόλαος του Ηλία,
Βέργος Ηλίας του Δημητρίου
Ο δεύτερος εξ αυτών, ο στρατιώτης Σχίζας Μιχαήλ του Κων/νου, έπεσε μαχόμενος στις 20 Φεβρουαρίου 1913 στο λόφο ΔΟΥΡΟΥΤΗ, 3 μέρες πριν την απελευθέρωση της πόλης των Ιωαννίνων, από τους Τούρκους κατακτητές μαζί με άλλους 5 στρατιώτες από Πελοπόννησο και Κρήτη..
Κάθε χρόνο (με διακοπή 3 ετών λόγω covid) στα πλαίσια των εορταστικών εκδηλώσεων για τα «ΕΛΕΥΘΕΡΕΙΑ» της πόλης, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων τελεί στο χώρο της θυσίας στο λόφο Δουρούτη, όπου υπάρχει το πιο πάνω μνημείο, τρισάγιο στη μνήμη των «Έξι παλικαριών» όπως έχει καταγραφεί στη συλλογική μνήμη των Ιωαννιτών. Στις 20.2.2025 έγινε ο ετήσιος εορτασμός, , στην Πανεπιστημιούπολη Ιωαννίνων.
Ομιλητής ήταν ο Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας, Καθηγητής, Αλέξανδρος Αλεξάκης με θέμα: «Η προσωπική διάσταση της θυσίας των έξι παλληκαριών»
Στην εκδήλωση παρέστησαν, η βουλευτής Ιωαννίνων Μαρία Κεφάλα που κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο των πεσόντων ως εκπρόσωπος της Βουλής. των Ελλήνων, ο Βουλευτής Γιώργος Αμυράς, ο πρύτανης του Πανεπιστημίου, η αντιπεριφερειάρχης Ιωαννίνων, εκπρόσωποι του Στρατού, της Αστυνομίας, γειτονικών Κοινοτήτων, Σχολείων, και άλλων Συλλόγων που κατέθεσαν στεφάνια στο μνημείο,
Η ημερήσια εφημερίδα των Ιωαννίνων,"ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ¨ με άρθρο του δημοσιογράφου κ.ΚΩΣΤΑ ΑΓΟΡΗ προβάλλει τη θυσία των εθελοντών, μεταξύ και ο συγχωριανός μας Μιχάλης Κ. Σχίζας. που πολέμησαν το 1913 για την απελευθέρωση της Ηπείρου και την ενσωμάτωσή της στη μητέρα Πατρίδα,
ΠΡΩΙΝΟΣ ΛΟΓΟΣ
Για τα «έξι παλληκάρια» του λόφου Δουρούτης…
.
Είναι κατά την άποψή μου μία από τις πιο συγκινητικές τελετές από όσες λαμβάνουν χώρα τις ημέρες πριν ή ανήμερα της επετείου απελευθέρωσης των Ιωαννίνων από τον τουρκικό ζυγό. Ο λόγος για το μνημόσυνο που τελεί σε ετήσια βάση το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων για τα λεγόμενα «έξι παλικάρια» που έπεσαν μαχόμενα στον λόφο της Δουρούτης το 1913, κατά την πολιορκία της πόλης μας.
Έξι Έλληνες στρατιώτες, εθελοντές όλοι τους, του 3ου Λόχου του 11ου Συντάγματος Τρίπολης, σκοτώθηκαν από τα πυρά του εχθρού λίγες μόλις ημέρες πριν την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Χάρισαν τα νιάτα τους για τα Γιάννενα χωρίς να προλάβουν να δουν να εκπληρώνεται ο σκοπός για τον οποίο πολέμησαν οι ίδιοι και τελικά θυσιάστηκαν.
Δεν ήταν Ηπειρώτες οι έξι εθελοντές. Ήταν «ξένοι» με τον τόπο μας, προφανώς δεν είχαν δει ποτέ πριν τα Γιάννενα. Δεν ήταν εύκολα τα ταξίδια εκείνη την εποχή. Εξάλλου, εκείνοι ανήκαν στο ελεύθερο ελληνικό κράτος, ενώ η Ήπειρος τελούσε ακόμα υπό ζυγό. Έσπευσαν όμως να καταταγούν στον ελληνικό στρατό και βρέθηκαν στη Δουρούτη καθώς αυτός προέλαυνε έτοιμος να απελευθερώσει την πόλη. Από εκεί θα πρωτοαντίκρισαν κάτι από την πόλη μας κι αυτό από απόσταση. Έμειναν για πάντα στο συγκεκριμένο ύψωμα…
Τη θυσία τους θυμίζει η μαρμάρινη στήλη που έχει τοποθετηθεί στο σημείο όπου εκείνοι σκοτώθηκαν, περιφραγμένη με κάγκελα. Ένα μνημείο φροντισμένο, όπου το Πανεπιστήμιο τελεί με συνέπεια κάθε χρόνο τέτοια εποχή τρισάγιο στη μνήμη τους. Έχει «υιοθετήσει» τα έξι αυτά παλικάρια και έτσι πρέπει. Δεν ήταν οι μόνοι φυσικά που έπεσαν για την απελευθέρωση των Ιωαννίνων. Πολλοί άλλοι ακόμα έδωσαν τη ζωή τους. Όπως επίσης πολλοί Ηπειρώτες έδωσαν τη δική τους ζωή στη Μακεδονία για την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης.
Τα ονόματα των έξι παλικαριών της Δουρούτης είναι: Ιωάννης Αθανασόπουλος από το Αλετούρφι Μεσσηνίας. Αντώνιος Κεφάλας από τη Μεγαλόπολη Αρκαδίας. Ρήγας Κρατημένος από τα Λαγκάδια Αρκαδίας. Μιχαήλ Σχίζας από το Σέρβου Αρκαδίας. Γεώργιος Πασιαδάκης από την Κρήτη. Εμμανουήλ Τσακαλουδάκης από την Κρήτη.
Ας είναι αιώνια η μνήμη τους όπως και η μνήμη όλων εκείνων που έπεσαν για την πατρίδα…
Παλαιότερο άρθρο ¨ "Ελευθέρεια Ιωαννίνων" 2013
Θοδωρής Τρουπής (Γκράβαρης)
