Φανής Παναγοπούλου-Μάνου.

  Όταν ήρθαμε στην Αθήνα στη δεκαετία του 1950, νοσταλγούσα για αρκετά χρόνια να κάνω ΠΑΣΧΑ στο χωριό. Πέρασαν 30 χρόνια για να το καταφέρω. Το είχα σαν απωθημένο και πίστευα πως και μετά τόσα χρόνια, θα ζούσα το Πάσχα των παιδικών μου χρόνων.

Φυσικά διαψεύστηκα οικτρά.  Τα τελευταία χρόνια συνηθίζουμε να κάνουμε Πάσχα στο χωριό, δυστυχώς όμως κάθε χρόνο μου λέει και κάτι λιγότερο. Ίσως φταίει και η ηλικία που τα βλέπω κάπως έτσι, με το μάτι δηλαδή ενός αδιάφορου θεατή.

Φέτος το φέραμε από δω, το φέραμε από κει, να πάμε, να μην πάμε, καταλήξαμε τελικά να πάμε.

ΜΕΓΑΛΗ ΤΕΤΑΡΤΗ

Ξεκινήσαμε από την Αθήνα και το μεσημεράκι φτάσαμε στο χωριό. Ημέρα ηλιόλουστη, αυτοκίνητα αρκετά, άνθρωποι όμως ...πουθενά. Ξεπεζέψαμε, ξεκουραστήκαμε και το απόγευμα -επιμένοντας ελληνικά και παραδοσιακά- στην εκκλησία για το καθιερωμένο ευχέλαιο. Είμαστε καμιά τριανταριά άνθρωποι στην εκκλησία, το πλείστον γυναίκες. Παρακολουθήσαμε τα του ευχελαίου, μυρωθήκαμε και είπαμε τα δικά μας. Επιστρέψαμε στα σπίτια μας και σε λίγη ώρα ξανά στην εκκλησία, για την ολονυχτία. Τα ίδια περίπου άτομα. Στο ψαλτήρι ο Γιάννης Σχίζας (Θοδωρόγιαννη τον λένε οι Σχιζαίο), ο Θανάσης Γκούτης, ο Κώστας Δάρας, ο Νίκος Σχίζας του Στέλιου και σε λίγο και ο Νίκος Λιατσόπουλος. Μπράβο σε όλους αυτούς που κρατάνε ανοιχτή και ζωντανή την εκκλησία μας και μπράβο σε όλες τις γυναίκες που φροντίζουν για την καθαριότητα και τον στολισμό, πάντα μέσα στις δυνατότητές τους. Τα ποιό πολλά μπράβο ασφαλώς ανήκουν στον Παπασωτήρη, που έρχεται στο χωριό και λειτουργεί για τους πατριώτες.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ.

Ξημέρωσε η μέρα και δειλά-δειλά άρχισαν να ανοίγουν και άλλα σπίτια και νέα αυτοκίνητα να φτάνουν στο χωριό. Το βράδυ, μέσα σε κατανυκτική ατμόσφαιρα, παρακολουθήσαμε το "Σήμερον κρεμάται επί ξύλου..." με τον Παπα-Σωτήρη να σηκώνει το σταυρό και τρία παλικαράκια να προπορεύονται κρατώντας τα εξαπτέρυγα και το θυμιατό. Ήταν τα αδέλφια Νίκος και Ηλίας Θ. Τρουπής και ο Νικολάκης Γ. Λιατσόπουλος. Όταν άναψαν τα φώτα και ο κόσμος άρχισε να προχωρά για να προσκυνήσει τον εσταυρωμένο, το μυαλό μου γύρισε πολλά χρόνια πίσω, όταν ήμουν 10-12 χρόνων και θυμήθηκα ένα σχετικό περιστατικό. Καθώς προχωρούσαμε λοιπόν να προσκυνήσουμε, με τη θεια μου τη Γιώργαινα να με κρατάει από το χέρι, βλέπω μια θεια μπροστά μας να θέλει να φιλήσει το Χριστό στο πρόσωπο και να ρίχνει το σταυρό κάτω. Ο κόσμος κοντοστάθηκε και ακούω τη θεια μου να λέει:

"Άιντε να χαθείς Σ....., που θέλει η μούρη σου να φιλήσει το Χριστό στα μούτρα...".

Αφού σχόλασε η εκκλησία μείναμε καμιά δεκαριά γυναίκες να στολίσουμε τον επιτάφιο, όπως συνήθως κάνουμε τα τελευταία χρόνια. Υποδείξεις και οδηγίες έδιναν η Γεωργία Κωνσταντοπούλου και ο επίτροπος και ψάλτης Γιάννης Σχίζας. Σε κάποια φάση έτυχε να στολίζουν τον επιτάφιο μόνο "ξενούλες", όπως λέει η Βούλα του Νίκου Παπαγεωργίου, δηλαδή νύφες του χωριού. Ήταν η Βούλα Παπαγεωργίου και η Βούλα Ρουσιά, η Δήμητρα Τερζή και η Μαρία Κ. Δάρα με την κόρη της. Ελπίζω να μην ξεχνάω καμία. Εμείς οι ντόπιες τις πειράζαμε λέγοντάς τους πως μας πήραν τα καλύτερα παιδιά. Η απάντηση ήταν άμεση και ομαδική. "Ας ανοίγατε τα μάτια σας..." Τελειώσαμε γύρω στις μία. Εύχομαι σε όλες και του χρόνου.

ΜΕΓΑΛΗ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

Συννεφιασμένος ουρανός και πένθιμος ο ήχος της καμπάνας, μας θύμισαν τα μαρτύρια και τη σταύρωση του Χριστού. Στην εκκλησία, που μοσχοβολούσε από το θυμίαμα και τον στολισμό και παρέμεινε ανοιχτή όλη τη μέρα για να προσκυνήσει ο κόσμος, πήγα μετά την αποκαθήλωση. Το βράδυ στον επιτάφιο είχε αρκετό κόσμο, όχι όμως όπως τα προηγούμενα χρόνια, μάλλον λόγω καιρού, αφού τα μέσα ενημέρωσης είχαν ενημερώσει πως ο καιρός θα είναι άσχημος. Παρακολουθήσαμε με συγκίνηση και κατάνυξη όλα εκείνα τα συγκλονιστικά τροπάρια και εγκώμια της ημέρας και δυστυχώς δεν μπορέσαμε να κάνουμε περιφορά του επιταφίου, γιατί άρχισε να βρέχει για καλά...

ΜΕΓΑΛΟ ΣΑΒΒΑΤΟ

Με βροχή και ομίχλη, που κράτησαν όλη την ημέρα, αρχίσαμε τις προετοιμασίες για την ανάσταση και τον εορτασμό του Πάσχα. Το βράδυ πήγαμε όλοι στην εκκλησία για το "Χριστός Ανέστη". Μετά το "Δεύτε λάβετε φως" η εκκλησία δυστυχώς σχεδόν άδειασε, όπως συμβαίνει και στην Αθήνα και όλοι πήγαν για τη μοσχομυριστή μαγειρίτσα.

ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ.

Άσχημος καιρός με γεναριάτικο κρύο και συννεφιά που δεν θύμιζε πασχαλινή ημέρα. Ευτυχώς δεν έβρεχε και δειλά-δειλά στήθηκαν κάποιες ψησταριές, κάπως βουβά όμως, χωρίς δηλαδή φωνές και τραγούδια. "Τζερτζελές" ακουγότανε στο πάνω χωριό, στο σπίτι του προέδρου της ΓΣΕΕ Γιάννη Παναγόπουλου και στο κάτω χωριό, κάπου στα Στρικαίικα. Όμως και στο κέντρο του χωριού κάτι έγινε. Ο Κώστας Μαντάς με τη βοήθεια του Μιχάλη Μάνου έφτιαξαν ένα εξαιρετικό κοντοσούβλι, που τιμήθηκε δεόντως και φαγώθηκε κυρίως "στο χέρι" μαζί με φίλους, γείτονες και περαστικούς. Καλά ήταν. Και του χρόνου να είμαστε καλά.

ΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΑΛΑΞΑΝΕ.

Το Πάσχα που έζησα ως παιδί και κουβαλάω στο μυαλό μου, όπως και πολλοί άλλοι πατριώτες, δεν υπάρχει πια και τούτο είναι φυσικό. Απλά δεν θέλουμε να δεχθούμε πως μεγαλώσαμε και πως οι καιροί αλλάξανε και θέλουμε να ξαναζήσουμε αυτά που ζήσαμε όταν είμαστε παιδιά. Και έτσι πάντως το Πάσχα στο χωριό είναι ενδιαφέρον. Μακάρι να κατεβαίνει ο κόσμος τις ημέρες αυτές στο χωριό, να του δίνει ζωή που την έχει τόσο ανάγκη και να χαίρεται με ότι γίνεται τώρα.

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ σε όλους και του χρόνου να ευχηθούμε να έχει καλύτερο καιρό και να πάει περισσότερος κόσμος στο χωριό.