Στη γνωστή μας ιστοσελίδα servou.gr, που είναι δημοσιευμένα πάνω από 4.000 άρθρα, που έχουν σχέση με το χωριό και τους πατριώτες,   περιλαμβάνονται και  αρκετά άρθρα που αναφέρονται  στο  Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο  και στο ρόλο  που έπαιξαν οι Σερβαίοι,  στο να μην υποταχθεί η χώρα μας στον εισβολέα κατακτητή.

Επειδή θεωρώ πως είναι κάπως δύσκολο να βρει  κανείς  όλα αυτά τα άρθρα,  σκέφτηκα, με την ευκαιρία του φετινού εορτασμού της 28^ης Οκτωβρίου,  να  συγκεντρώσω  τα πλέον σημαντικά από αυτά και να τα εντάξω σε ένα ενιαίο άρθρο,  ώστε να διευκολυνθεί κάποιος που θέλει να μελετήσει  αυτόν τον  πολύνεκρο πόλεμο,  σε σχέση με το χωριό μας  το οποίο θυσίασε 5 λαμπρά παλληκάρια, πραγματικούς ήρωες.

Φέτος (2025) συμπληρώνονται 85 χρόνια από την κήρυξη του καταστροφικού Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.  Οι Σερβαίοι πατριώτες που πήραν μέρος σε αυτόν τον  ανελέητο πόλεμο, ηλικίας τότε  άνω των 20 ετών,  δεν βρίσκονται πλέον στη ζωή.  Εμείς, οι νεότεροι  απόγονοι  εκείνων, το μόνο που μπορούμε να τους προσφέρουμε σήμερα είναι  ένα μνημόσυνο, για τον ηρωισμό τους  και την αυτοθυσία τους, στις πολύνεκρες  μάχες στις οποίες  έλαβαν μέρος.    για τις κακουχίες, τα κρυοπαγήματα  και γενικά τα πολλαπλά βάσανα που υπέστησαν    και τελικά   μας χάρισαν  την πολυπόθητη ελευθερία και μας   απάλλαξαν από τη βάρβαρη ιταλογερμανική  κατοχή (και βουλγαρική στη Β. Ελλάδα). 

Νομίζω πως ιδιαίτερη  ονομαστική μνεία  οφείλουμε να  κάνουμε για τα 5  παλληκάρια- ήρωες του χωριού,  που  έπεσαν στο πεδίο της μάχης, ηρωικά μαχόμενα   και άφησαν την τελευταία τους πνοή και τα κόκαλά τους  στα βουνά της Αλβανίας (οι 4)  και   της  Κρήτης (ο 5^ος).

Ο πρώτος πατριώτης που έπεσε ηρωικά μαχόμενος,  μια εβδομάδα μετά την κήρυξη του πολέμου (5 Νοεμβρίου 1940),  ήταν ο Διαμαντής  Κ. Βέργος.  Στα επίσημα αρχεία του κράτους, που μελέτησε ο απόστρατος στρατηγός Χ. Αθ. Μαραγκός  αναφέρεται:.

«Στην Μπίγλιστα, στις επιχειρήσεις του 28^ου ΣΠ, της 5^ης Νοεμβρίου [6],

έπεσεν μαχόμενος ηρωϊκά:

Ο Στρατιώτης, Βέργος Διαμαντής του Κωνσταντίνου [7], εκ Σέρβου».

(Η Μπίγλιστα είναι περιοχή της Β. Ηπείρου)..

.

Ο δεύτερος ήρωας του χωριού στο Β΄ΠΠ,  που σκοτώθηκε στο πεδίο της μάχης ένα μήνα αργότερα (στις αρχές του Ιανουαρίου του 1941) ήταν ο Παρασκευάς Ι. Μπόρας. Αναφέρεται σχετικά στο στρατιωτικό ανακοινωθέν:.

«Στην επίθεση του 51 Συντάγματος την 9^η Ιανουαρίου,

προς κατάληψη του υψώματος 753 [9],

βορειοανατολικά του χωριού Ταλιάρι, έπεσεν ηρωικά μαχόμενος ο

Στρατιώτης Μπόρας Παρασκευάςτου Ιωάννου [10], εκ Σέρβου»..

.

Τον ίδιο μήνα σκοτώθηκε και ο τρίτος πατριώτης:

«…με αγώνα "εκ του συστάδην"

έπεσεν ηρωικά μαχόμενος στις 29 Ιανουαρίου

Ο στρατιώτης του 66 ΣΠ, Τρουπής Γεώργιος του Βασιλείου [12], εκ Σέρβου»..

.

Ο 4^ος πατριώτης, που έπεσε και αυτός ηρωικά μαχόμενος ήταν  ο Δημήτρης Δ. Δημητρόπουλος:.

«…Οι απώλειες της Ι Μεραρχίας την 10 Μαρτίου 1941 ήσαν 29 νεκροί.

Στο προσκλητήριο της Μεραρχίας ο στρατιώτης του 4^ου Συντάγματος,

Δημητρόπουλος Δημήτριος του Δημητρίου[14] ήταν, Απών!

 Έπεσεν ηρωικά μαχόμενος την 10η Μαρτίου, στο ύψωμα Κιάφε Λουζίτ της Βορείου Ηπείρου»..

.

 Για τον 5^ο ήρωα πατριώτη αναγράφεται σχετικά στο άρθρο του στρατηγού:

«Ο Στρατιώτης, Δημόπουλος Νικόλαος του Ιωάννη [19],

καταγόμενος εκ Σέρβου,

έπεσεν ηρωικά μαχόμενος στην προσπάθεια του συντάγματός του διά την εκδίωξη του εχθρού

από το πάτριον έδαφος,

στις Μουρνιές [20], Πύργος Ανίμπαλι, Χανίων, στις 25 Μαίου 1941».

.

Στον παρακάτω σύνδεσμο (ΣΕΡΒΑΙΟΙ ΣΤΟ Β΄ΠΑΓΚ. ΠΟΛΕΜΟ) μπορεί κάποιος να διαβάσει  λεπτομέρειες για το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, σε σχέση με το χωριό μας, αλλά και γενικότερα για τις παγκόσμιες συνθήκες που επικρατούσαν εκείνη την εποχή.

ΣΕΡΒΑΙΟΙ ΣΤΟ Β΄ ΠΑΓΚ. ΠΟΛΕΜΟ..

.

Σε άλλο σχετικό άρθρο (ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ...), δημοσιευμένο στην ιστοσελίδα servou.gr, υπάρχει η αφήγηση ενός 27χρονου τότε Σερβαίου-φαντάρου, που πολέμησε  στα βουνά της Αλβανίας, τραυματίστηκε και επέστρεψε στο χωριό μετά την κατοχή της χώρας από τους Γερμανούς, όπου έζησε και ξεπέρασε τα 100 χρόνια ζωής. Η αφήγηση αφορά  τόσο στην ημέρα της 28^ης Οκτωβρίου, που μαθεύτηκε στο χωριό η κήρυξη του πολέμου,   όσο και για  όσα ακολούθησαν,  σχετικά  με τους  27 νεαρούς  Σερβαίους, ηλικίας 20-30 ετών, που έφυγαν με τα πόδια από το χωριό (εν μέσω «κλαυθμών και οδυρμών»  όλων των πατριωτών,  που τους συνόδευσαν  μέχρι την τρανηβρύση), για το μέτωπο.  Σύμφωνα με την περιγραφή,  μετά  το χωριό με ποδαρόδρομο  έφτασαν οι 27   (μετά 4 περίπου ώρες) στη Ζάτουνα και από εκεί με διάφορα μέσα πήγαν σε διάφορα κέντρα εκπαίδευσης κλπ. και τελικά  κατέληξαν  στα πεδία των μαχών της Αλβανίας. Αναφέρονται  αρκετές  λεπτομέρειες για  τις μάχες που  πήραν μέρος  οι  Σερβαίοι πολεμιστές,  τους τραυματισμούς και τα κρυοπαγήματα  που υπέστησαν και το θανάσιμο τραυματισμό 5 εξ αυτών.  Τέλος  για την υποχώρηση  που αποφασίστηκε από την Ελλάδα,  όταν οι Γερμανοί κατέλαβαν τη χώρα, και την  επιστροφή  στο χωριό  των 22  εκ αυτών, ενώ οι 5 θυσιάστηκαν υπέρ πατρίδος και έμειναν για πάντα εκεί.  

ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ ΣΕΡΒΟΥ-ΑΛΒ. ΜΕΤΩΠΟ-ΣΕΡΒΟΥ.

.

Μια άλλη εξαιρετική αφήγηση  για τον πόλεμο του 1940 και την κατοχή που ακολούθησε στο χωριό μας (όπως και σε όλη τη χώρα), είναι αυτή της «Σταύραινας», στον δισέγγονό της  Χρήστο, μαθητή τότε του δημοτικού σχολείου, ο οποίος  τώρα  βρίσκεται  περί το τέλος των σπουδών του στην Ιατρική Σχολή. Ο Χρήστος είναι ο γιος  της αείμνηστης Ελένης Κ. Μπόρα, η οποία διετέλεσε γραμματέας του Συνδέσμου και έφυγε τόσο πρόωρα και αναπάντεχα, πριν 3 χρόνια,  για το μεγάλο χωρίς επιστροφή ταξίδι.

Το άρθρο (και το θέμα της έκθεσης του μαθητή Χρήστου)  έχει τίτλο:

 «Η ζωή στον πόλεμο του 1940 - Συνέντευξη από τη γιαγιά μου».

.

Την «συνέντευξη» είχε παραχωρήσει η γιαγιά Ντίνα Στ. Βέργου (Σταύραινα) (σε ηλικία 96 χρονών),

στον δισέγγονό της, Χρίστο Νόιφελτ-Μπόρα (τότε μαθητή της Β’  Δημοτικού),
για σχολική εργασία, με τον παραπάνω τίτλο.

Η καταγραφή της συνέντευξης είχε γίνει από τη μητέρα του, Ελένη, και του παραδόθηκε πίσω από την τότε δασκάλα του

της Β Δημοτικού, κυρίας Ευαγγελίας, ως ενθύμιο και δώρο, το 2020..

Η ΖΩΗ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 1940

.

Μία άλλη σημαντική καταγραφή  για τον πόλεμο του 1940,  έχει γίνει από τον αείμνηστο πατριώτη λογοτέχνη,  Θεόδωρο Κ. Τρουπή. Ο πολυγραφότατος αυτός άνθρωπος των γραμμάτων, που μας άφησε τεράστιο πνευματικό έργο σχετικά με το χωριό και τους πατριώτες, έχει γράψει  και αρκετά πράγματα για τον πόλεμο του 1940 και την κατοχή στο χωριό. Μεταξύ αυτών και ένα θεατρικό έργο (ΤΟ ΜΑΝΤΑΤΟ), που αναφέρεται στο θείο του ήρωα  Τρουπή (αδερφό του πατέρα του) που έπεσε στο πεδίο της μάχης. Αξίζει να το διαβάσουν,  οι νεότεροι κυρίως πατριώτες, για να μπουν στο κλίμα εκείνης της εποχής και στην ψυχολογία της γυναίκας του ήρωα, με ένα νεογέννητο κορίτσι στη αγκαλιά,  που παρέμεινε χήρα σε όλη της τη ζωή.  

ΤΟ ΜΑΝΤΑΤΟ

.

Τρία  ακόμη ενδιαφέροντα άρθρα πατριωτών που βρήκα στην ιστοσελίδα και έχουν σχέση με τον πόλεμο του 1940,  είναι των:

 * Ν. Παπαγεωργίου, που αναφέρεται στην επίταξη των μουλαριών του χωριού από τους Ιταλούς και τι σκαρφίστηκαν οι παμπόνηροι  πατριώτες για να γλυτώσουν τα μουλάρια τους,

* Θάνου Σχίζα (με 2 συνέχειες), που περιγράφει την επίσκεψη ενός εγγλέζου στου Σέρβου την περίοδο της κατοχής,  

*και  τέλος του Γ. Βέργου,  που αναφέρεται στην επιστροφή ενός Σερβαίου-φαντάρου,  που οι πατριώτες τον θεωρούσαν  αγνοούμενο.

ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΕΡΒΑΙΩΝ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ

ΕΝΑΣ ΕΓΓΛΕΖΟΣ ΣΤΟ ΣΕΡΒΟΥ ΣΤΗΝ ΚΑΤΟΧΗ

Ο ΑΓΝΟΟΥΜΕΝΟΣ ΚΑΙ ΤΑ ΣΥΧΑΡΙΚΙΑ

Χ. Ι.Μαραγκός